Fjárlög fyrir árið 2018 voru samþykkt á Alþingi í gærkvöldi með tæplega 33 milljarða króna afgangi, sem nemur um 1,2% af landsframleiðslu. Fjárframlög eru aukin um 55,3 milljarða miðað við fjárlög fyrra árs en 19 milljarða miðað við fjárlagafrumvarp síðustu ríkisstjórnar, sem lagt var fram í haust.

Samkvæmt fréttatilkynningu frá forsætisráðuneytinu endurspegla fjárlögin sterka stöðu efnahagsmála; skuldalækkun ríkissjóðs á sama tíma og brugðist er við ákalli um auknar fjárveitingar í mikilvæga samfélagslega innviði, svo sem heilbrigðiskerfið, menntakerfið, máltækniverkefni og samgöngumál.

„Með samþykkt fjárlaga eru stigin fyrstu skrefin í langtímastefnu ríkisstjórnarinnar þar sem lögð er megináhersla  á að varðveita efnahagslegan stöðugleika, styrkja innviði s.s. samgöngur og  heilbrigðiskerfið, renna stoðum undir samkeppnishæfni Íslands til framtíðar og auka stuðning við menntun og nýsköpun,“ segir í tilkynningunni.

22 milljarða króna innspýting í heilbrigðiskerfið

Heildaraukning til heilbrigðismála frá síðustu fjárlögum er 22 milljarðar króna. Útgjöldin skiptast meðal annars þannig að til heilsugæslunnar renna 2,3 milljarðar, 8,8 milljarðar til sjúkrahúsþjónustu, 5,4 milljarðar í lyf og 500 milljónir í tannlækningar.

Aukning frá síðasta fjárlagafrumvarpi í heilbrigðismálum eru 8 milljarðar og skiptist þannig að til sjúkrahúsþjónustu er veittir 3 milljarðar, í heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsa (þ.m.t. heilsugæsla) 1,3 milljarðar, í hjúkrunar- og endurhæfingarþjónustu 360 milljónir, í lyf og lækningavörur 3 milljarðar og í lýðheilsu og stjórnsýslu velferðarmála fara 270 milljónir.

Viðmiðunarfjárhæðir barnabóta hækka um 8,5% og tekjuviðmiðunarmörk um 7,4%. Þannig munu greiðslur til einstæðs tveggja barna foreldris á lágmarkslaunum hækka um rúmlega 12% á ári. Frítekjumark fyrir aldraða verður þegar hækkað úr 25 þúsund krónum í 100 þúsund krónur um áramótin.

Menntakerfið fær 4,1 milljarða króna aukningu
Aukning í útgjöldum til menntamála frá síðustu fjárlögum nemur 4,1 milljörðum króna. Af þeim fara 2,9 milljarðar til háskólastigsins og 1 milljarður rennur til framhaldsskólastigsins.

Til mennta- og menningarmála verða veittar 290 milljónir vegna sýningarhalds Náttúruminjasafns Íslands. Þá verða 250 milljónir veittar vegna efniskostnaðar framhaldsskóla og 450 milljónir til máltækniverkefnis til þess að stuðla að því að íslenska verði gjaldgeng í stafrænum heimi.

400 milljónir í eflingu löggæslu

Til úrbóta í málefnum brotaþola kynferðisofbeldis renna samtals 376 milljónir til nokkurra málefnasviða, meðal annars innan löggæslu, heilbrigðiskerfisins og réttarkerfisins.

Í eflingu Alþingis er veitt 22,5 milljóna króna framlag til að styrkja löggjafar, fjárstjórnar- og eftirlitshlutverk þingsins. Aukið framlag til þingflokka nemur 20 milljónum.

Varðandi eflingu löggæslu er tímabundið 400 milljóna króna framlag, sem samþykkt var við afgreiðslu fjárlaga yfirstandandi árs, gert varanlegt. Þá er veitt 298 milljóna króna framlag til innleiðingar aðgerðaáætlunar um úrbætur í meðferð kynferðisbrota. Framlagið skiptist í 178 milljóna framlag til að styrkja innviði lögreglu á sviði rannsóknar kynferðisbrotamála og í öllum þáttum málsmeðferðar, 80 milljóna framlag til uppbyggingar upplýsingatæknikerfis fyrir réttarvörslukerfið og 40 milljónir tímabundið framlag til uppfærslu rannsóknarhugbúnaðar, upplýsinga og gæðastaðla lögreglu.

Framlag til héraðssaksóknara er aukið um 38 milljónir, sem ein fjölmargra aðgerða til innleiðingar aðgerðaáætlunar um úrbætur í meðferð kynferðisbrota. Framlaginu er ætlað að styrkja innviði embættisins til að bæta ákærumeðferð kynferðisbrota í samræmi við áherslur sem fram koma í aðgerðaáætluninni.

Framlag til aðalskrifstofu dómsmálaráðuneytisins er aukið um 20 milljónir til að styrkja framkvæmd aðgerðaáætlunar um úrbætur í meðferð kynferðisbrota og vinnu við fullgildingu Istanbúl-samningsins um forvarnir og baráttu gegn ofbeldi gegn konum og heimilisofbeldi í samræmi við stjórnarsáttmála ríkisstjórnar.

2,3 milljarða viðbót í vegaframkvæmdir
Í samgöngumálum leggur ríkisstjórnin áherslu á að hraða uppbyggingu í vegamálum þannig að á árinu 2018 verði 2,3 milljörðum varið til viðbótar í framkvæmdir á vegum, þ.e. umfram það sem gert var ráð fyrir í frumvarpi fráfarandi ríkisstjórnar. Um er að ræða níu framkvæmdir sem snúa fyrst og fremst að umferðaröryggismálum en einnig aðgerðum til að greiða úr umferð og minnka tafir. Framlag til hafnaframkvæmda (hafnabótasjóðs) hækkar um 500 milljónir frá gildandi fjárlögum.

Umhverfismál fá aukin framlög
Aukið fjárframlag til umhverfismála, frá frumvarpinu sem lagt var fram í september sl., nemur 334 milljónum króna. Til náttúruverndar verður varið  296 milljónum. 260 milljónum verður veitt í landsáætlun um uppbyggingu innviða og 36 milljónum til friðlýsinga. Einnig var 150 milljóna tímabundið framlag til þjóðgarðsmiðstöðar á Hellissandi framlengt. Framkvæmdakostnaður er áætlaður 380 milljónir og ófjármagnað af því eru um 180 milljónir.

Fjárheimild á sviði sjávarútvegsmála hækkar um 90 milljónir vegna framlags til vöktunar vegna mögulegrar erfðablöndunar frá laxeldi í sjókvíum.

Til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fara 18 milljónir og 20 milljónir í stofnun nýs loftslagsráðs.