Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, telur að forsendur vaxtalækkunar gætu ekki verið skýrari. Þetta kemur fram í pistli sem að hann skrifar á heimasíðu Samtaka atvinnulífsins.
Hann bendir á að vaxtarstig sé á svipuðum slóðum og í febrúar 2014, þegar verðbólgan fór fyrst undir markmið bankans. Halldór tekur einnig fram að Seðlabankinn hafi spáð of hárri verðbólgu: „Frá ársbyrjun 2014 hefur verðbólga reynst ríflega einu prósentustigi lægri en spálíkan Seðlabankans gerði ráð fyrir. Með öðrum orðum hafa vaxtaákvarðanir peningastefnunefndar byggst á forsendum um meiri verðbólgu en raunin varð. Afleiðingin hefur verið meira aðhald peningastefnunnar og hærri raunvextir á tímabilinu,“ skrifar Halldór Benjamín.
Útlán vaxa hægt og engin ofhitnum á fasteignamarkaði
Halldór Benjamín bendir jafnframt á að ólíkt því sem var í síðustu uppsveiflu hefur vöxtur útlána verið hægur. „Útlán innlánsstofnana og ÍLS til fyrirtækja og heimila hafa nær ekkert aukist undanfarin misseri. Það er frekar að lífeyrissjóðirnir hafi aukið útlán sín lítillega. Það má líklega frekar rekja til skorts á fjárfestingarkostum í lokuðu hagkerfi. Ólíklegt er að útlánatölur haldi vöku fyrir nefndarmönnum peningastefnunefndar,“ skrifar Halldór Benjamín.
Einnig skrifar framkvæmdastjóri SA að engar vísbendingar séu um ofhitun á fasteignamarkaði þrátt fyrir að fasteignaverð hafi hækkað síðustu misserin. „Það dugar skammt að horfa aðeins til fasteignaverðs því aðrir þættir hafa einnig áhrif. Launaþróun, vextir og aðgengi að lánsfé hefur mikil áhrif á fasteignaverð en ef leiðrétt er fyrir þessum þáttum er ekki að sjá að húsnæðisverð sé of hátt. Í raun er það töluvert undir sögulegu meðaltali,“ bendir hann á.
Vaxtarstigið of hátt
Halldór Benjamín bendir á að: „Í fyrsta lagi skapar mikill vaxtamunur við útlönd vanda. Seðlabankinn brást við miklum áhuga erlendra aðila til að fjárfesta á íslenskum vöxtum með því að setja á innflæðishöft. Heillavænlegra væri að ráðast að rót vandans fremur en að plástra með nýjum höftum. Öll höft eru vond, í hvaða formi sem er.
Í öðru lagi hefur tilkoma nýrrar útflutningsgreinar víðtæk áhrif á íslenskt hagkerfi, gjaldeyristekjur hafa aukist til muna og gengi krónunnar styrkst. Þrátt fyrir að uppsveiflan hafi nú varað í sex ár er hagvöxtur enn heilbrigður, drifinn áfram af útflutningsgreinum. Þá hefur erlent starfsfólk, einkum í greinum tengdri ferðaþjónustu, dregið úr spennu í hagkerfinu. Því er eðlilegt að staldra við og velta fyrir sér hvort vextir séu einfaldlega of háir í gjörbreyttu hagkerfi?“
Að lokum segir hann að oft hafi verið þörf en nú sé nauðsyn og að atvinnulífið bíði spennt eftir tilkynningu frá peningastefnunefnd SÍ. „Til lengri tíma verða hljóð og mynd að fara saman – líka hjá Seðlabanka Íslands,“ tekur hann fram að lokum.
