Félag atvinnurekenda biður Benedikt Jóhannesson fjármálaráðherra, sem heldur um allt hlutafé í Íslandspósti og tilnefnir alla stjórnarmenn þess, um að hlutast til um að betur sé haldið til haga hvernig fyrirtækið aðskilji einkaréttarstarfsemi sína og samkeppnisrekstur.

Bréf þess efnis var sent á ráðherrann en félagið vill að upplýsingagjöf og reikningsskil Íslandspóst séu í samræmi við lög og reikningsskilastaðla.

Starfsemin þanist út

Segir í bréfinu að á undanförnum árum hafi Íslandspóstur þanið út starfsemi sína í skyldri og óskyldri starfsemi, oft í harðri samkeppni við einkafyrirtæki.

„Fyrirtækið er jafnframt bundið af ákvæðum póstlaga og samkeppnislaga um að samkeppnisstarfsemi sé ekki niðurgreidd af tekjum úr einkaréttarrekstrinum," segir meðal annars í bréfinu.

Fjöldi kæra til meðferðar hjá samkeppnisyfirvöldum

„Nefna má í þessu sambandi að fjöldi kæra á hendur Íslandspósti er til meðferðar hjá Samkeppniseftirlitinu og er fyrirtækið í sáttameðferð hjá samkeppnisyfirvöldum.“

Vitnar félagið í úttekt sem ráðgjafafyrirtækið Fjárstoð vann fyrir FA og Póstmarkaðinn í maí á síðasta ári, en meðal niðurstaða hennar er samkvæmt frétt FA:

  • Ófullnægjandi niðurbrot rekstrartekna og rekstrargjalda, sem gerir að verkum að lesandi ársreikninga getur ekki áttað sig á vægi einstakra þátta í rekstrinum.
  • Ófullnægjandi reikningsskil fyrir mismunandi starfsþætti fyrirtækisins, þ.e. einkaréttarstarfsemi, samkeppnisrekstur innan alþjónustu og samkeppnisrekstur utan alþjónustu. Rekstrarþáttayfirlit var ekki birt í ársreikningi ÍSP í nokkur ár. Nú er það komið aftur inn í ársskýrslu fyrirtækisins en ekki sem hluti af ársreikningnum og er því ekki háð eftirliti endurskoðenda. Þá hefur lýsing á aðferðum við skiptingu í starfsþætti verið felld út.
  • Ófullnægjandi sundurliðun rekstrartekna og rekstrargjalda undir liðnum „eignarekstur“ sem inniheldur rekstur dótturfélaga. Tekjur og gjöld dótturfélaganna eru færð á þennan lið í stað þess að færast undir „samkeppni utan alþjónustu“ sem dótturfélögin stunda þó í öllum tilvikum. Þetta gerir að verkum að engin leið er að átta sig á raunverulegri afkomu samkeppnisrekstrar Íslandspósts og þeirri meðgjöf sem hann fær frá móðurfélaginu. Færð eru rök fyrir því að fjármögnun samkeppnisrekstrar í dótturfélögum ÍSP komi frá móðurfélaginu, en dótturfélögin njóti m.a. afar hagstæðra lánakjara frá ÍSP, sem keppinautum þeirra bjóðast ekki á fjármagnsmarkaði.
  • „Leiðréttingarfærslur“ sem færa rekstrargjöld af samkeppnisrekstri yfir á einkaréttarstarfsemi ÍSP eru ekki aðgreindar í starfsþáttayfirliti og þannig gefin villandi mynd af afkomu starfsþáttanna.
  • Afkoma og reikningar dótturfélaga ÍSP gefa til kynna að rekstur þeirra hafi verið fjármagnaður af móðurfélaginu, á sama tíma og samkeppnisrekstur innan móðurfélagsins sé rekinn með umtalsverðu tapi. Fjárstoð kemst því að þeirri niðurstöðu að fjármögnun samkeppnisrekstrar, jafnt utan sem innan móðurfélagsins, komi í raun frá starfsemi í einkarétti eða gengið sé á eigin fé ÍSP, sem byggt hafi verið upp af þeirri starfsemi í áranna rás. Draga megi í efa að það samræmist lögum um póstþjónustu.
  • Í ársreikningum Íslandspósts má finna „fjölmörg dæmi þess að mikilvægum og jafnvel lögboðnum upplýsingum sé haldið eftir, eða framsetning svo villandi að svo gæti virst sem um ásetning sé að ræða,“ eins og það er orðað í minnisblaðinu frá Fjárstoð.