Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri Félags at vinnurekenda, skrifar grein í Viðskiptablaðið, 4. maí, þar sem hann hnýtir í ríkið og stofnanir þess vegna samkeppnismála. Megninu af hnútum Ólafs er beint að ráðuneytum, en þar sem hann beinir sjónum sínum að rekstri Fríhafnarinnar á Keflavíkurflugvelli er rétt að bregðast við.
Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Ólafur ræðir fríhafnarmál og eins og svo oft áður gætir ákveðins misskilnings í skrifum hans um þau mál. Látum vera að Ólafur dragi upp frekar skakka mynd af pöntunarþjónustu Fríhafnarinnar, hugmyndin á bak við hana var einfaldlega sú að viðskiptavinir gætu flýtt fyrir sér með því að láta taka frá vöru fyrir sig sem biði þeirra þegar þeir ættu leið um verslunina og þá um leið greitt fyrir vöruna. Grundvallarmunur er á þessari þjónustu og hefðbundinni netverslun og engin leið fyrir annan en þann sem á bókað flug að kaupa vöruna. Öllu verra er hins vegar að í málflutningi Ólafs gætir ákveðins grundvallarmisskilnings þegar kemur að fríhafnarverslun yfirhöfuð.
Staðreyndin er nefnilega sú að fríhafnarverslun er í samkeppni við fríhafnarverslun á öðrum flugvöllum, ekki innlenda verslun. Þetta kom bersýnilega í ljós þeg ar Norðmenn opnuðu komuverslun á Óslóarflugvelli fyrir nokkr um árum með það að markmiði að færa meiri verslun á flugvöll inn og þannig inn í landið. Áhrifin stóðu ekki á sér. Við þessa breyt ingu dróst sala til Norðmanna í brottfararverslunum á Keflavíkurflugvelli, og eflaust öðrum flug völlum sem eru tengdir Óslóarflug velli, verulega saman. Þessi verslun færðist til Noregs í stað þess að fara fram á flugvöllum í öðrum löndum, meðal annars Keflavíkurflugvelli. Að auki hafa innlend samkeppnis yfirvöld komist að þeirri nið urstöðu í ákvörðunum sínum að verslun með tollfrjálsan varning í flugstöð er sérstakur markaður sem telst ekki í samkeppni við innlendar verslanir.
Flugvellir starfa nefnilega í alþjóðlegri samkeppni. Það á bæði við um flugfélög, en forsvarsmenn flugfélaga horfa til verðs og þeirrar þjónustu sem boðið er upp á á flugvöllum áður en samið er um flug þangað, og einnig við um ferða mennina sjálfa. Þeir vilja kaupa vörur í fríhöfnum og sé ekki fríhöfn á þeim flugvelli sem flogið er til, þá kaupa þeir einfaldlega vörurnar í verslunum þess flugvallar sem þeir flugu frá.
Samkeppni á milli flugfélaga hefur aldrei verið meiri á Keflavík urflugvelli. Nú stunda 25 flugfélög áætlunarflug frá flugvellinum og þar af eru 10 flugfélög með starf semi allt árið. Þetta er gríðarleg breyting og til samanburðar voru heilsársflugfélögin einungis tvö árið 2005 og þrjú árið 2010. Það ríkir því mikil og heilbrigð sam keppni á Keflavíkurflugvelli, en nú er hún ekki lengur á milli tveggja íslenskra félaga eins og fyrir um tíu árum síðan, heldur er um að ræða alþjóðlega samkeppni.
Samkeppni er af hinu góða og að henni ber að stuðla í hvívetna. Það er líka af hinu góða að ræða um málin af þekkingu og í ljósi reynslunnar. Ólafur Stephensen mætti hafa það í huga að fríhafnarverslun á Keflavíkurflugvelli er í bein harðri samkeppni við fríhafnar verslanir á fjölmörgum flugvöllum víða um heim. Þá gætum við tekið höndum saman og staðið vörð um hagsmuni íslenskrar verslunar. Alþjóðleg samkeppni er nefnilega líka samkeppni.
Höfundur er upplýsingafulltrúi Isavia.