Kostnaður íslenskra fasteignalána er vinsælt umræðuefni og tekst yfirleitt á flug eftir að einhver tekur sig saman og ber saman íslensk fasteignalán við sambærileg lán í ríkjum þar sem stýrivextir rétt stíga yfir núllið. Slíkur samanburður er gagnlítill. Forsenda þess að hægt sé að bera saman lánakjör sem almenningi stendur til boði í einu landi við annað er að taka tillit til þeirra grunnvaxta sem gilda í hvoru hagkerfi fyrir sig.
Ef það er ekki gert þá er hætta á að samanburðurinn verði villandi og leiði til vafasamra ályktana. Stýrivextir seðlabanka og vextir á verðlagningu ríkisskuldabréfa er viðmið áhættulausrar ávöxtunar í hagkerfum. Þeir ráða ásamt öðrum þáttum fjármagnskjörum fjármálafyrirtækja.
Þegar fasteignalán íslenskra fjármálafyrirtækja eru borin saman við fasteignalán í nágrannaríkjunum verður ekki séð að álagið ofan á þessa grunnvexti sé almennt hærra hér á landi en annars staðar þegar á heildina er litið. Þar með er ekki sagt að hann gæti ekki verið lægri. Þannig greiða íslensk fjármálafyrirtæki á bilinu 30-40 milljarða til hins opinbera árlega í skattgjöld sem annaðhvort ekki þekkjast í nágrannalöndunum eða eru mun hærri hér en þar.
Skattar á borð við bankaskattinn – sem leggst á heildarskuldir fjármálafyrirtækja– er til að mynda til þess fallinn að auka kostnað þeirra sem hann greiða við að veita fasteignalán. Varanlegar hækkanir á slíkum skatti geta því gert fasteignalán óhagstæðari en ella rétt eins og lækkun til frambúðar myndi gera þau hagstæðari.