Lítið samhengi er á milli stærðar og reksturs sveitarfélaga. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Íslandsbanka um stöðu íslenskra sveitarfélaga. Þar er staða sveitarfélaga meðal annars skoðuð miðað við skuldahlutfall þeirra og veltufé frá rekstri þeirra á móti tekjum.
Slíkur samanburður gefur tækifæri til að meta getu sveitar félaga til að standast fjárhagslegar skuldbindingar sínar. Sé íbúafjölda bætt í myndina kemur í ljós að lítið samhengi er á milli hans og stöðu sveitarfélaganna.
Meðalstór sveitarfélög standa best
„Fjöldi sveitarfélaga og smæð þeirra hefur oft skapað mikla umræðu í þjóðfélaginu [ ... ]. Margir eru á því að fækka þurfi sveitarfélögum en aðrir vilja halda í gamlar hefðir. Í þessu samhengi hafa rökin fyrir sameiningu verið að óhagkvæmara sé að reka smærri sveitarfélög,“ segir í skýrslunni. Athugun leiðir hins vegar annað í ljós. Hjá tæplega 30% af sveitarfélögum á Íslandi með íbúa fjölda undir 1.000 stendur rekstur ekki undir skuldsetningu. Hjá sveitarfélögum með íbúafjölda á milli 1.000 og 5.000 er hlutfallið svipað og rétt um 20% hjá allra stærstu sveitarfélögunum. Hjá meðalstór um sveitarfélögum (5.00010.000 íbúar) er staðan best.
Þó að sveitar félögin standi því vissulega misvel virðast aðrar skýringar liggja þar að baki en oft hefur verið ætlað.
Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu. Áskrifendur geta nálgast blaðið undir liðnum tölublöð hér að ofan.