Jim Ratcliffe, stjórnarformaður Ineos segir kaup sín á jörðinni Brúarlandi 2 í Þistilfirði hluta af aðgerðum til verndar íslenska laxastofninum. Um sé að ræða langtímaverndaráætlun á Íslandi sem hefur að markmiði að laxveiðar landsins verði þær bestu og sjálfbærustu sem fyrirfinnist í heiminum, en strax árið 2017 var sagt frá áhuga hans á kaupum á landi í firðinum .
Eins og fjallað hefur verið um í fréttum hefur verið talsvert um uppkaup erlendra aðila á jörðum á landinu en samkvæmt skoðanakönnunum er meirihluti landsmanna á móti því að heimila slík kaup , og hefur samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra boðað lagasetningu í þá veruna. Einnig hefur verið umræða um sölu 300 ríkisjarða , í flestum tilvikum til ábúenda, en Ratcliffe
Ratcliffe hefur útvíkkað áætlanir sínar um fjárfestingu í staðbundnum verkefnum til verndar laxinum í helstu laxveiðiám Norðausturlands. Markmið hans sé að vernda nærliggjandi landsvæði og viðkvæmt vistkerfi svæðisins í heild.
„Ofveiði ógnar stofni Norður-Atlantshafslaxins og honum fækkar hvarvetna í ám. Norðurausturhluti Íslands er einn af fáum uppeldisstöðvum laxins sem sloppið hefur hingað til og ég vil gera hvað ég get til verndar svæðinu,“ segir Sir Jim Ratcliffe.
Einnig fjárfest í Vopnafirði
Jim Ratcliffe, stofnandi og stjórnarformaður INEOS, staðfestir að hafa fest kaup á jörðinni Brúarlandi 2, en kaupin eru hluti af uppbyggingu á sjálfbæru verndarsvæði laxa á Norðausturlandi.
Ratcliffe leggur áherslu á sjálfbæra náttúrvernd. Hann hefur þegar fjárfest í landareignum í Vopnafirði og segist leggjast þar á árar með öðrum landeigendum og íbúum við vernd einstæðs náttúrfars svæðisins.
Hluti af aðgerðum til verndar laxinum sem áætlaðar eru á næstu fimm árum snýr að því að útvíkka hrygningarsvæði laxins með byggingu nýrra laxastiga í Hafralónsá, Hofsá og Miðfjarðará í Vopnafirði.
Þá er fyrirhuguð umfangsmikil slepping á frjóvguðum hrognum í þessum ám, auk Selár. Þetta er í samræmi við almenna veiðireglu ánna um að veiddum fiski sé sleppt aftur.
Skógrækt og aðgerðir gegn jarðvegseyðingu
Í samstarfi við nærsamfélagið á Norðausturlandi segist Jim Ratcliffe einnig vinna gegn jarðvegseyðingu og að bættu heilsufari vistkerfis ánna, með fjárfestingu í endurræktun skóga og endurheimt gróðurfars.
Til þess að hægt sé að auka lífslíkur tegundarinnar sem mest, þá stendur Ratcliffe einnig að ítarlegri langtímarannsókn á afkomu íslenska laxins í ánum og í norðanverðu Atlantshafi. Rannsóknir fara fram í samstarfi við Hafrannsóknastofnun og háskóla innan lands og utan.
„Norðausturland stendur hjarta mínu nær. Eftir því sem heimsóknunum þangað fjölgar eykst löngun mín til þess að gefa svæðinu til baka, til að hjálpa Norður-Atlantshafslaxinum, sem er ógnað, og einnig til að styðja við samfélagið nærri ánum,“ segir Jim Ratcliffe.
„Mín skoðun er að sjálfbær langtímanálgun með starfsemi sem stendur undir eigin fjármögnun skipti sköpum, geri laxinum kleift að þrífast vel, ekki bara um skemmri tíma heldur um alla framtíð.“
Hvetur bændur til að halda búsetu
Verndaráætlunin felur í sér sér nýja fjárfestingu og standsetningu veiðiskála, þar sem að koma iðnaðarmenn og fyrirtæki á svæðinu. Um leið eru bændur á markvissan hátt hvattir til að halda búsetu á jörðum sem keyptar hafa verið, til að viðhalda hefðbundum landbúnaði og jarðgæðum nærri ánum, og styðja með búsetu sinni með beinum hætti við nærsamfélagið.
Kaupin á meirihlutaeign í jörðinni Grímsstöðum, þar sem meðeigendur eru íslenska ríkið og smærri hluthafar, eru birtingarmynd heildstæðrar nálgunar Jim Ratcliffe á þetta mikilvæga verndarstarf.
Þótt svæðið sé að mestum hluta óbyggt mýrlendi, er á hálendi þess að finna helstu vatnasvið ánna á Norðausturströndinni. Markmið kaupanna voru að vernda og viðhalda þessu einstæða umhverfi hálendisins.
Árangur af endurbótum og fyrri fjárfestingum Jims Ratcliffes í Selá er þegar sýnilegur, en þar hefur veiði nú aukist frá ári til árs. Þetta eru jákvæð teikn um að verndaráætlun hans þoki hlutum í rétta átt, og gefi náttúrunni færi á að dafna.
„Náttúruvernd hefur alltaf verið og verður áfram eini tilgangur aðkomu minnar á Norðausturlandi Íslands. Ég vil leggjast á árar við að viðhalda laxastofnunum þar, og vinna náið með bændum og byggðarlögum. Von mín er að úr starfinu verði til sjálfbær starfsemi í sátt við náttúruna, sem einnig komi lífríki svæðisins og samfélaginu öllu til góða,“ segir Jim Ratcliffe.
