Samkomulag hefur tekist um nýtt samræmt lífeyriskerfi þar sem allt launafólk nýtur sambærilegra lífeyrisréttinda hvort sem það starfar á opinberum eða almennum vinnumarkaði. Þetta kemur fram í fréttatilkynningu á heimasíðu fjármála- og efnahagsráðuneytisins.
Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, undirritaði í dag samkomulag um breytingar á lífeyriskerfi opinberra starfsmanna, fyrir hönd ríkissjóðs, Samband íslenskra sveitarfélaga, BSRB, Bandalag háskólamanna og Kennarasamband Íslands. Breytingarnar taka til A-deildar LSR og Brúar, en um 35.000 manns greiða í þessa tvo sjóði.
Samræming og jöfnun lífeyrisréttinda
Í samkomulaginu er kveðið á um samræmingu og jöfnun lífeyrisréttinda á almennum og opinberum vinnumarkaði. Í því felst einnig að unnið verði að því að jafna mismun á launakjörum á milli þessara geira vinnumarkaðarins. Miðað er við að eftir að breytingar hafa verið gerðar á lögum um LSR og samþykktum Brúar búi allir við sama fyrirkomulag í lífeyrismálum og geti fært sig milli lífeyrissjóða hvenær sem er starfsævinnar án þess að það hafi teljandi áhrif á réttindi þeirra.
Samkvæmt fréttatilkynningunni verður frumvarpið lagt fram í vikunni, en ríkisstjórnin hefur þegar samþykkt málið, auk þess sem það hefur verið kynnt fyrir fulltrúum allra flokka. Verði frumvarpið að lögum, taka breytingarnar gildi strax eftir áramót.
Réttindi skerðast ekki
Sjóðfélagar í A-deildum LSR og Brúar verða jafnsettir þrátt fyrir breytingarnar. Réttindi þeirra eru tryggð með framlagi ríkis og sveitarfélaga í sérstaka lífeyrisaukasjóði og nemur það samtals um 120 milljörðum króna. Þar af greiðir ríkið rúmlega 91 milljarð króna sem er gjaldfært í reikningum ríkisins á yfirstandandi ári.
Með sérstökum samningi, tekur ríkið að sér að greiða hlutdeild sveitarfélaga í skuldbindingum A-deildar LSR sem eru 20,1 milljarðar króna. Heildarkostnaður hins opinbera eykst því ekki umfram það sem óbreytt fyrirkomulag kallar á.
Þar sem sérstakar aðstæður hafa myndast í ríkisfjármálum á kjörtímabilinu, er upplagt að fjármagna þessar breytingar nú. Þrátt fyrir breytingarnar mun afgangur á rekstri ríkissjóðs nema um 330 milljörðum króna.
Framtíðarskuldbindingar að fullu fjármagnaðar
Tug milljarða halli er á tryggingafræðilegri stöðu lífeyrissjóða opinberra starfsmanna vegna aldurssamsetningar sjóðfélaga. Samkomulagið nýja mun þurrka þann halla út og þannig verður skapaður stöðu- og fyrirsjáanleiki sjóðanna. Framtíðarskuldbindingar teljast með þessari aðgerð að fullu fjármagnaðar.
Breytingarnar eiga einnig að stuðla að sjálfbærum rekstri lífeyrissjóða opinberra starfsmanna. Aldurstenging réttinda verður grundvallarregla líkt og verið hefur á almennum markaði síðastliðinn áratug og lífeyrisaldur opinberra starfsmanna verður hækkaður úr 65 árum í 67. Tryggt er að núverandi sjóðfélagar haldi óbreyttum réttindum og geti eftir sem áður farið á eftirlaun 65 ára.
Samhliða fullri fjármögnun skuldbindinga verður ábyrgð launagreiðenda á réttindum í A-deild LSR og Brúar afnumin. Ríki og sveitarfélög munu svo leggja til ákveðna fjárhæð í varasjóð til að mæta ófyrirséðum útgjöldum opinberra lífeyrissjóða. Varasjóðirnir renna að liðnum 20 árum aftur til opinberra launagreiðenda, ef ekki þarf að grípa til þeirra.
Vinna að nýju vinnumarkaðslíkani
Sameiginleg stefna fulltrúa opinberra launagreiðenda og heildarsamtaka opinberra starfsmanna, miðar að því að laun og önnur kjör hjá hinu opinbera verði samkeppnishæf við almenna markaðinn. Á næstu misserum verður því þróuð aðferðafræði til greiningar á launamun, auk þess sem viðmið um leiðréttingu launa og launajöfnun verður ákvarðað. Þessar breytingar munu haldast í hendur við nýtt vinnumarkaðslíkan sem aðilar vinnumarkaðarins fyrirhuga að móta.
Í fréttatilkynningunni kemur fram að aðgerðin muni hafa jákvæð áhrif á vinnumarkaðinn, þar sem sveigjanleiki verður meiri og launafólk mun eiga auðveldara með að flytja sig milli opinbera og almenna markaðarins.
Í kjölfar ráðstafananna verður Ísland eitt örfárra ríkja í heiminum, með fullfjármagnað og samræmt lífeyriskerfi fyrir alla landsmenn. Slík staða felur í sér afar þýðingarmikinn styrkleika til frambúðar, bæði fyrir fjármál hins opinbera og efnahagskerfið í heild, sem og allt launafólk í landinu.
