Smíði frumvarps um breytingar á lögum um fjármálafyrirtæki eru á lokastigi í efnahags- og viðskiptaráðuneytinu. Með því á að lögfesta nýjar leikreglur á íslenskum fjármálamarkaði. Meðal þess sem þar verður tekið á er starfsemi erlendra starfstöðva banka á borð við Icesave, ábyrgð stjórna og veðsetning hlutabréfakaupa. Auk þess verða heimildir Fjármálaeftirlitsins (FME) og Seðlabankans til að sinna sínum lögboðnu eftirlitshlutverkum auknar til muna.
„Þessar breytingar á lögum og þessi nýju ákvæði gefa okkur meiri heimildir. Það ætti að gera okkur auðveldara að sinna eftirlitinu,“ segir Gunnar Þ. Andersen, forstjóri Fjármálaeftirlitsins, um fyrirhugaðar breytingar á lögum um fjármálafyrirtæki í viðtali við Viðskiptablaðið. Hann segir breytingarnar vera mjög mikilvægar. „Þarna eru atriði sem snúa til dæmis að hæfi forstjóra og stjórnarmanna, að hæfi innri endurskoðenda og kröfur um virkni í áhættustýringu sem eru mikilvæg. Svo skiptir bann við að taka veð í eigin bréfum miklu máli. Það var búið að misnota slíkt mikið hér.“
Gunnar telur að bann við veðtöku í eigin bréfum hefði mögulega getað mildað bankahrunið sem átti sér stað hér í fyrrahaust ef slíkt bann hefði verið í lögum. „Það voru mörg útlán sem voru ónýt, meðal annars til hinna svokölluðu eignarhaldsfélaga sem tóku stór lán, vegna þess að lánveitandinn tók veð í bréfunum sjálfum. Þetta er kannski ekki séríslenskt en að taka veð í bréfum sem verið var að lána fyrir kaupum á er ekki stundað í löndunum í kringum okkur sem við berum okkur saman við. Ef þetta hefði ekki verið leyfilegt þá hefði það minnkað höggið sem við urðum fyrir umtalsvert þó að það hefði ekki komið í veg fyrr allt hitt sem átti sér stað hér.“
Nýjar leikreglur á íslenskum fjármálamarkaði
- Fjármálaeftirlitinu verður veitt heimild til að takmarka starfsemi starfstöðva fjármálafyrirtækja.
- Fjármálafyrirtækjum verður ekki leyfilegt að núvirða skuldir til að auka eiginfjárhlutfall sitt.
- Fjármálafyrirtækjum verður ekki leyfilegt að telja skattalegt tap til eiginfjár.
- Hæfisskilyrði og ábyrgð endurskoðenda fjármálafyrirtækja verða aukin til muna.
- Hæfisskilyrði og ábyrgð innri endurskoðenda fjármálafyrirtækja verða aukin til muna.
- Ábyrgð stjórna fjármálafyrirtækja gagnvart áhættustýringum verður aukin til muna. Þess verður krafist að stjórnarmenn verði vel með á nótunum í áhættustýringu fjármálafyrirtækjanna og endanleg ábyrgð stjórnarmannanna verður skýrð.
- Fjármálaeftirlitið og Seðlabanki Íslands fá auknar heimildir til að meta stórar áhættuskuldbindingar fjármálafyrirtækja í einstökum fyrirtækjum og eins þá kerfislægu áhættu sem áhættuskuldbindingin gæti haft í för með sér.
- Fjármálaeftirlitið fær heimild til þess að krefja aðra aðila en þá sem eru undir beinu eftirliti þess um upplýsingar um stórar áhættuskuldbindingar.
- Fjármálaeftirlitið fær auknar heimildir til að setja reglur um heilbrigðari viðskiptahætti.
- Fjármálaeftirlitið fær auknar heimildir til að setja fjármálafyrirtækjum skorður með því að láta þau afsetja (selja) eignir krefjist eftirlitið þess.
- Takmarkað verður hversu mikið fjármálafyrirtæki mega taka af hlutabréfum eða stofnfjárbréfum sem veð fyrir lánum.
- Tekið verður fyrir það með öllu að fyrirtækjum eða félögum verði veitt lán til kaupa á hlutabréfum í fjármálafyrirtæki með veði í hlutabréfunum sjálfum.
- Ekki verður hagkvæmt fyrir fjármálafyrirtæki að halda á mikið af kúlulánum.
- Ekki verður hagkvæmt fyrir fjármálafyrirtæki að lána fyrirtækjum í erlendum myntum ef að þau eru ekki með erlendar tekjur á móti þeim lánum.
Ítarlega fréttaskýringu um ný lög um fjármálafyrirtæki er að finna í nýjasta tölublað i Viðskiptablaðsins.
