Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur staðfest ákvörðun Neytendastofu um að fjármögnunarfyrirtækinu Lýsingu hafi verið óheimilt að innheimta verðbætur á óverðtryggðum lánum.
Í haust komst Neytendastofa að þeirri niðurstöðu að samningsskilmálar á bílasamningi hjá Lýsingu brytu gegn ákvæðum laga um neytendalán.
Þar má helst nefna að stofnunin taldi skorta á upplýsingar um vexti lánsins, bæði erlendan og íslenskan hluta þess, auk þess sem stofnunin taldi Lýsingu þurfa að bera ábyrgð á því að félagið hafi fyrir mistök ekki greint frá því á samningnum að íslenskur hluti lánsins væri verðtryggður.
Lýsing kærði ákvörðunina til áfrýjunarnefndar neytendamála sem hefur nú staðfest ákvörðun Neytendastofu.
Lánasamningar eru annað hvort verðtryggðir eða gengistryggðir, ekki bæði
Viðskiptablaðið fjallaði um málið í nóvember sl. og ákvörðun áfrýjunarnefndar staðfestir nú það sem fram kom í fréttum blaðsins.
Um miðjan nóvember greindi Viðskiptablaðið frá því að Lýsing hafi, frá sl. vori, hafið að innheimta verðbætur og vexti á bílalán sem voru að hluta til veitt í myntkörfu en að hluta til í íslenskum krónum. Viðskiptablaðið hafði þá, og hefur enn, gögn undir höndum sem staðfestu þetta.
Eins og gefur að skilja er ekki hægt að innheimta verðbætur af lánum nema skýrt sé tekið fram að samningurinn sé verðtryggður. Hópur viðskiptavina Lýsingar hélt því fram, með vísan í 4. grein samninganna, að samningarnir séu ekki verðtryggðir og fyrirtækinu því ekki heimilt að innheimta verðbætur.
Í samningum Lýsingar við viðskiptavini sína kemur þó fram að leigugjald, m.ö.o. afborganir af bílalánum, taki breytingum á gengi og vöxtum skv. 7. grein samninganna. Þar er tilgreind breyting vaxta eftir því hvort samningar eru óverðtryggðir, verðtryggðir eða gengistryggðir.
Jafnframt kemur þar fram að í fyrirsögn samninganna, sem og í 4. grein þeirra, komi fram hvort samningarnir eru verðtryggðir, óverðtryggðir eða gengistryggðir. Í sömu grein kemur fram að sé samningur verðtryggður taki afborganir mið af vísitölu neysluverðs og að það sé grunnvísitala skv. 4. grein samningsins.
Í fyrrnefndri 7. grein samninganna eru þó engin dæmi þess að samningar séu skilgreindir bæði sem verðtryggðir og gengistryggðir, heldur að þeir séu annað hvort. Þannig er t.a.m. ekkert sem gefur til kynna að íslenskur hluti myntkörfulána sé verðtryggður.
Einn viðskiptavina Lýsingar hafði kvartað til Neytendastofu. Kvörtun hans snerist þó einnig um fleiri atriði. Í rökum Lýsingar kom fram að rekja mætti þá liði sem hér var fjallað um til þess að fyrirtækið hefði endurnýjað tölvukerfi sitt og því væru þeir nú aðgreindir frá öðrum liðum.
Lýsing bar fyrir sig tæknilega útfærslu vegna uppfærslu á tölvukerfi.
Í þeim gögnum sem Viðskiptablaðið hefur undir höndum sést breyting á greiðsluseðlum bílalána. Þar sést hvernig Lýsing byrjaði að innheimta sérstaklega verðbætur á íslenskum hluta gengislána, þ.e. þeim hluta sem veittur var í íslenskum krónum, án þess að það hefði verið gert áður.
Halldór Jörgensson, forstjóri Lýsingar, bar því við í samtali við Viðskiptablaðið að Lýsing hefði fyrr á árinu uppfært tölvukerfi sitt, sem fæli það í sér að verðbæturnar væru nú aðgreindar sérstaklega en ekki væri um nýjan lið að ræða. Þannig hefðu útreikningar ekki breyst heldur framsetning.
Neytendastofa telur hins vegar að þarna hafi ekki verið rétt staðið að málum og það sé á ábyrgð Lýsingar að leiðrétta þetta. Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur nú staðfest það. Þannig hafi það verið á ábyrgð Lýsingar að taka fram í upphafi að um verðtryggt lán væri að ræða (þ.e. sá hluti lánsins sem veittur var í íslenskum krónum). Það hafi hins vegar ekki verið gert og því sé Lýsingu ekki heimilt að innheimta verðbætur eftirá heldur þurfi félagið að taka á sig ábyrgðina.
Ekki er þó tekin afstaða til þess hvernig uppgjöri samningsins skal háttað eða hvernig túlka eigi samninginn að öðru leyti.
