Greining Íslandsbanka spáir því að vísitala neysluverðs (VNV) muni hækka um 0,6% í nóvember en gangi spáin eftir mun verðbólgan lækka úr 9,7% í 8,5%, en svo lítil hefur verðbólgan ekki verið síðan í febrúar 2008.

Þetta kemur fram í Morgunkorni Íslandsbanka en Greining Íslandsbanka telur að rætur hækkunarinnar nú muni liggja í flestum meginliðum vísitölunnar, nema hvað horfur séu á að fasteignaliðurinn lækki lítillega.

Þannig telur greiningardeildin að verðþróun á fasteignamarkaði gefi til kynna að þar hafi orðið verðlækkun undanfarið eftir mælda verðhækkun fyrr í haust.

„Fasteignamarkaður er afar grunnur um þessar mundir og því geta mælst talsverðar verðsveiflur frá einum mánuði til annars án þess að það sé til marks um undirliggjandi breytingu á verðþróun,“ segir í Morgunkorni.

Greining Íslandsbanka minnir á að frá septemberbyrjun hefur gengi erlendra gjaldmiðla hækkað um ríflega hálft annað prósentustig. Þótt gengissig krónu sé mun hægara upp á síðkastið en það var á öðrum fjórðungi ársins skili gengisbreytingin sér tiltölulega hratt inn í verð innfluttrar dagvöru og eldsneytis.

„Auk heldur virðist veiking krónu fyrr á árinu enn vera að skila sér inn í þá vöruflokka þar sem veltuhraði er minni, s.s. raftæki, húsbúnað og ökutæki,“ segir í Morgunkorni.

„Síðast en ekki síst eru merki um að verð innlendrar vöru og þjónustu hafi hækkað nokkuð í kjölfar innfluttu varanna. Verðbólgan á seinni helmingi ársins virðist því ætla að verða nokkru þrálátari en við höfðum vænst. Teljum við að VNV hækki alls um 1% fram til áramóta og að ársverðbólga verði þá 7,3%.“

Hækkun skatta þrýstir upp VNV

Í upphafi næsta árs munu taka gildi óbeinir skattar af ýmsu tagi sem ríkisstjórnin leggur nú síðustu hönd á að útfæra. Greining Íslandsbanka segir að ekki liggi fyrir nákvæmlega hver sú útfærsla verður.

„Við gerum þó ráð fyrir að áhrif á VNV verði veruleg vegna þessa á fyrstu mánuðum næsta árs og seinka hjöðnun verðbólgunnar á fyrri hluta ársins,“ segir í Morgunkorni.

„Þannig gerum við ráð fyrir að áhrifin verði til 1,1% hækkunar á VNV í janúar og að í heildina verði áhrifin til u.þ.b. 1,3-1,4% hækkunar á VNV. Þessu mati verður þó að taka með þeim fyrirvara að breytingar á óbeinum sköttum gætu orðið með öðrum hætti en felst í þeim hugmyndum sem fjölmiðlar hafa greint frá undanfarna daga.“

Þó telur Greining Íslandsbanka að verðbólgan muni hjaðna nokkuð hratt á næstu mánuðum, svo fremi að krónan veikist ekki verulega frá núverandi gengi. Þannig muni verðbólga mælast 3% í lok næsta árs, en 1,6% að skattaáhrifum slepptum.

„Gengisþróun krónu  mun ráða miklu um verðbólguþróun þegar frá líður,“ segir í Morgunkorni.

„Undirliggjandi forsenda í spá okkar er nánast óbreytt gengi út næsta ár. Veruleg styrking krónu á næstu misserum getur hins vegar orðið til þess að verðbólga mælist lítil sem engin næstu tvö árin, og að sama skapi mun frekari gengislækkun seinka aðlögun verðbólgunnar að 2,5% markmiði Seðlabankans.“