Samkvæmt tölum OECD frá árinu 2016, er svokallaður NEET vísir, lægstur hér á landi, en hann horfir til þess hverjir á aldrinum 20 til 29 ára eru hvorki í vinnu, námi né nokkurri starfsþjálfun.

Samkvæmt honum eru aðeins 6,2% hér á landi í þessum aldurshópi óvirk, en Holland kemur næst okkur, með 7,8% óvirkni, að því er fram kemur í grein Guðrúnar Ragnheiðar Jónsdóttur, sérfræðings hjá Virk, starfsendurhæfingarsjóði, í árskýrslu sjóðsins. Meginástæðan í flestum löndum er atvinnuleysi, en hér á landi var það hlutfall 2,2% meðan það var hæst í Grikklandi 17,8%, en eins og Viðskiptablaðið hefur fjallað um er hlutfall örorku eitt það hæsta hér á landi.

Einnig lægst hlutfall annarra ástæðna

En einnig er óvirkni af öðrum ástæðum en atvinnuleysi lægst hér á landi, eða 3,9%, meðan það fer úr 4,8% í Svíþjóð í 7,7% í Finnlandi meðal Norðurlandanna. Samt sem áður er hlutfall ungra öryrkja mun lægra í Finnlandi en hér, eða 2% í stað 4%.

Hlutfall óvirkra hér á landi fór lækkandi fram að fjármálakreppunni, en jókst mikið á árunum 2008 til 2009, en síðan hefur dregið úr því hér á landi eins og flestum öðrum löndum, utan Finnlands, þar sem hún hefur aukist.

Efnahagsbatinn ekki dugað

Segir Guðrún þó að efnahagsbatinn sem hafi orðið síðan fjármálakreppan varð hafi hann ekki dugað í flestum OECD löndum aftur til vinnu. Á það sérstaklega við um þá sem hafa litla vinnu, en einnig eru ungar konur 1,4 sinnum líklegri til að verða óvirkar en karlar.

„Helsta áskorun fyrir stjórnvöld á komandi árum er að móta stefnu sem hvetur ungt fólk til að afla sér þeirrar faglegu þekkingar sem það þarf á vinnumarkaði og hjálp fyrir þá sem eru óvirkir að yfirstíga hindranir til menntunar og atvinnu. Í niðurstöðum skýrslunnar kemur einnig fram að þeir sem fæddir eru í öðru landi, þeir sem eiga atvinnulausa foreldra eða foreldra með litla menntun eru líklegri til að verða óvirkir,“ segir Guðrún í greininni.

„Helstu leiðir til að koma í veg fyrir óvirkni er samkvæmt OECD að koma í veg fyrir brottfall úr skólum, snemmbær inngrip ef nemendur sýna félagsleg eða heilsufarsleg vandamál, áhugahvetjandi eftirfylgni við útskrifaða nema og efling verknáms.“