Samtök iðnaðarins beittu sér fyrir því að tryggja að lækkun virðisaukaskatts og vörugjalda á matvæli þann 1. mars 2007 skilaði sér frá fyrsta degi til neytenda. Samkeppniseftirlitið segir að sú aðferðafræði, sem var notuð, hafi falið í sér brot á hlutlægum reglum samkeppnislaga en þá skiptir ásetningur eða afleiðing brots engu máli við mat á því hvort brot hafi átt sér stað eða ekki.
Samtök iðnaðarins og Samkeppniseftirlitið hafa gert sátt í málinu. Samtök iðnaðarins benda á að sáttin felur ekki í sér að Samtökin hafi haft ásetning til þess að brjóta lög, né heldur að þau eða félagsmenn þeirra hafi haft af aðgerðunum ólögmætan ágóða, eða að skattalækkanirnar hafi ekki skilað sér að fullu til neytenda.
Í tilkynningu frá samtökum iðnaðarins segir að málavextir séu þeir að Samtök iðnaðarins (SI) hafi beitt sér fyrir því að tryggja að lækkun virðisaukaskatts og vörugjalda á matvæli þann 1. mars 2007 skilaði sér frá fyrsta degi til neytenda. Því var gripið til samstilltra aðgerða milli framleiðenda og verslana um að setja kjöt og osta, sem eru verðmerkt hjá framleiðendum, í verslanir frá og með 20. febrúar með lægri sköttum, þrátt fyrir að þurfa að standa ríkissjóði skil á hærri sköttum af sömu vörum til 1. mars. Tapinu, sem óhjákvæmilega varð af þessu, var skipt milli framleiðenda og verslana en bæði neytendur og ríki fengu sitt. Frá þessu var sagt í fjölmiðlum fyrir 1. mars og í kjölfarið hóf Samkeppniseftirlitið (SE) rannsókn málsins. Niðurstaða rannsóknarinnar var að með þessum samstilltu aðgerðum hefðu SI brotið samkeppnislög og hindrað samkeppni.
Fyrir SI hefur eingöngu vakað að tryggja hag neytenda með aðgerðum sínum og SI líta ekki svo á að nein samkeppnistækifæri hafi glatast. SI fallast hins vegar á að í skilningi samkeppnislaga hafi verið um samstilltar aðgerðir að ræða. Reglurnar eru fortakslausar og hlutlægar á þann hátt að ásetningur og afleiðingar samstilltu aðgerðanna skipta ekki máli við mat á lögmæti þeirra. Eftir á að hyggja telja SI að rétt hefði verið að leita eftir undanþágu SE fyrirfram fyrir hinum samstilltu aðgerðum. Það hefði hins vegar engu breytt um efnisatriði málsins, þ.e. að lækkun virðisaukaskatts og vörugjalda af ostum og kjötvörum var skilað að fullu til neytenda. Það var einungis óhjákvæmilegu tapi sem var skipt milli framleiðenda og verslunar.
Engin leynd hvíldi yfir því sem SI höfðust að til þess að tryggja að neytendur nytu skattalækkunarinnar á tilsettum tíma. Þvert á móti. Fjölmiðlum var greint frá hinum samstilltu aðgerðum og í kjölfarið hóf SE rannsókn málsins. SI afhentu SE öll gögn sem vörðuðu afskipti þeirra af framkvæmd skattalækkunarinnar um leið og leitað var eftir þeim.
SI telja brýnt að tryggja að farið sé að samkeppnisreglum og hafa í starfsemi sinni unnið að því að efla virka samkeppni. Þegar í ljós kom að SE taldi umræddar aðgerðir fara gegn bannreglum samkeppnislaga og að sækja hefði þurft um undanþágu fyrir hinum samstilltu aðgerðum, höfðu Samtökin frumkvæði að því að leita sátta í málinu. Í þessu ljósi hafa SI fallist á að greiða 2,5 milljóna króna sekt til þess að ljúka málinu.
Samtök iðnaðarins hafa ekki og munu ekki standa fyrir neins konar aðgerðum sem fela í sér að félagsmenn hafi, með ólöglegum eða óeðlilegum hætti, áhrif á samkeppni eða verð til neytenda. Þau munu því herða á starfsreglum sínum til þess að tryggja enn frekar að slíkt muni ekki gerast segir í tilkynningunni.
