Landsvirkjun hefur sent frá sér tilkynningu þar sem ýmislegt sem kemur fram í frétt Morgunblaðsins í dag er gagnrýnt. Í fréttinni er haft eftir heimildum frá ónafngreindum aðilum að Rio Tinto íhugi að leggja niður starfsemi í Straumsvík í tvö ár, auk þess sem fyrirtækið sé að íhuga málaferli gegn Landsvirkjun til að fá raforkusamningi hnekkt.
Landsvirkjun hafnar því að nokkuð slíkt hafi komið fram í viðræðum sínum við Rio Tinto og það geti fulltrúar þess staðfest.
„Þá er því jafnframt haldið fram, að nýundirritaðir kjarasamningar Rio Tinto við starfsmenn séu háðir því skilyrði að nýir raforkusamningar náist fyrir júnílok. Það sætir auðvitað furðu, ef rétt er, að alþjóðlega risafyrirtækið Rio Tinto hafi skilyrt kjarasamninga við starfsmenn sína á Íslandi aðgerðum fyrirtækis í eigu íslensku þjóðarinnar, sem hefur ekkert með þá kjarasamninga að gera,“ segir jafnframt í tilkynningu Landsvirkjunar, sem forstjórinn Hörður Arnarson er skrifaður fyrir.
Tilkynningu Landsvirkjunar má sjá í heild hér að neðan:
Eins og ítrekað hefur komið fram eiga Landsvirkjun og Rio Tinto nú í viðræðum um þá kröfu Rio Tinto að raforkusamningur vegna álversins í Straumsvík verði endurskoðaður.
Í Morgunblaðinu í dag fara ónafngreindir heimildarmenn blaðsins fram með fullyrðingar sem aldrei hafa komið fram í viðræðum fyrirtækjanna - og fulltrúar Rio Tinto í þeim viðræðum geta staðfest - þ.e. að Rio Tinto íhugi nú að leggja niður starfsemi í Straumsvík í tvö ár og sé jafnframt að íhuga málaferli gegn Landvirkjun, til að fá raforkusamningi hnekkt. Þá er því jafnframt haldið fram, að nýundirritaðir kjarasamningar Rio Tinto við starfsmenn séu háðir því skilyrði að nýir raforkusamningar náist fyrir júnílok. Það sætir auðvitað furðu, ef rétt er, að alþjóðlega risafyrirtækið Rio Tinto hafi skilyrt kjarasamninga við starfsmenn sína á Íslandi aðgerðum fyrirtækis í eigu íslensku þjóðarinnar, sem hefur ekkert með þá kjarasamninga að gera.
Heimildarmönnum Morgunblaðsins er tíðrætt um erfiða afkomu Rio Tinto. Það blasir auðvitað við að staða fyrirtækja almennt er ákaflega erfið um þessar mundir. Í fréttum af erfiðleikum Rio Tinto og taprekstri undanfarinna ára í Straumsvík er því hins vegar sjaldan haldið á lofti að álverið hér greiddi móðurfélagi sínu 130 milljónir dollara í arð árið 2017. Á þeim tíma var sú arðgreiðsla hærri en samanlagðar skattgreiðslur og allur arður Landsvirkjunar frá upphafi til eiganda síns, íslensku þjóðarinnar.
Frumlegasta fullyrðing heimildarmanna Morgunblaðsins er sú, að álverið í Straumsvík ætli í mál þar sem orkan til álversins sé ekki frá vatnsaflsvirkjunum, eins og um hafi verið samið. Samkvæmt raforkureikningum sé orkan í raun frá kola- og kjarnorkuverum og því um vörusvik að ræða gagnvart Rio Tinto. Þarna beita heimildarmennirnir því ómerkilega bragði að ýta undir algengan misskilning um eðli svokallaðra upprunavottorða, sem Landsvirkjun selur og skapa fyrirtækinu og þar með íslensku þjóðinni auknar tekjur af auðlind sinni.
Það er rétt að ítreka, að Landsvirkjun fór um miðjan febrúar fram á að trúnaði yrði aflétt af samningnum við Rio Tinto, svo hægt væri að tryggja gagnsæi í umræðum um hann. Rio Tinto hefur ekki enn orðið við því.
Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar
