Þrír starfsmenn tollafgreiðsludeildar Skattsins báru svo við fyrir dómi að afskipti Bændasamtaka Íslands hefðu haft áhrif á tollflokkun á jurtaolíublönduðum osti. Verkefnastjóri hjá Mjólkursamsölunni (MS) segir við Bændablaðið að erfitt sé að sjá „hver hafi verið þörfin á að leiða starfsmenn tollafgreiðsludeildar fyrir dóm“ sem vitni.
Fjallað var um málshöfðunina í Viðskiptablaðinu í lok maí. Í málinu er deilt um það hvort afurð, sem er að uppistöðu til gerð úr osti en sterkju og jurtaolíu hefur verið blandað saman við hann, skuli falla undir tollskrárnúmerið 2106.9068, svokallaður jurtaostur, eða 0406.3000 sem ostur. Fyrri flokkurinn ber engan toll en á hinum síðari er 30% tollur auk 881 króna á hvert kílógramm.
Í um tvö ár voru slíkar vörur felldar í fyrri flokkinn en það breyttist skyndilega í ársbyrjun 2020 í kjölfar bindandi álits tollstjóra. Meðal gagna málsins voru tölvupóstar frá starfsmönnum tollstjóra þar sem fram kemur að hin breytta flokkun „[gangi] þvert gegn skilgreinum, flokkun og áliti [Aðþjóðatollamálastofnunarinnar]“ og að með rangri tollflokkun opnaði ríkið á málssóknir.
- Sjá meira: Sérfræðingar gegn geðþóttaákvörðunum
Þegar til aðalmeðferðar kom – málið fékk flýtimeðferð fyrir dómstólum – voru fjórir starfsmenn tollstjóra, sem eftir sameiningu við Ríkisskattstjóra er deild innan Skattsins, á vitnalista. Í frétt í Bændablaðinu frá í gær er haft eftir Ernu Bjarnadóttur, verkefnastjóra hjá MS, að umræddir starfsmenn hefðu „[lýst] óeðlilegum afskiptum Bændasamtakanna“ sem hefðu haft þau áhrif að fjármálaráðuneytið hefði á endanum mælt fyrir um að varan skyldi tollflokkast sem ostur. Því hefðu þar verið á ferð skipanir að ofan sem starfsmenn tollstjóra voru ósammála.
Samkvæmt lögum um meðferð einkamála er embættismönnum óskylt að koma fyrir dóm sem vitni, til að vitna um atvik sem gerst hafa í embætti þeirra, ef leiða má málið nægilega í ljós með vottorði úr embættisbók eða öðru opinberu skjali. Að mati Ernu sætir því furðu að starfsmennirnir hafi komið fyrir dóminn.
„Í málinu lá fyrir afstaða tollyfirvalda gagnvart flokkun vörunnar í formi bindandi álits […]. Því verður vart séð hver hafi verið þörfin á að leiða starfsmenn tollafgreiðsludeildar fyrir dóm til að segja til um þeirra skoðun á tollflokkun varanna,“ hefur Bændablaðið eftir Ernu.
Heimildir Viðskiptablaðsins herma að starfsmenn tollafgreiðslurdeildar Skattsins hafi ekki getað fallist á umrædda tollflokkun og neitað að kvitta upp á hana þar sem hún væri í ósamræmi við alþjóðlegar tollskrár. Því hafi deildarstjóri endurskoðunardeildar, sem var fjórði starfsmaður tollstjóra sem gaf vitnaskýrslu í aðalmeðferðinni, skrifað undir ákvörðunina.
