Á tímabilinu 2008 til 2017 hækkaði framleiðni vinnuafls í heild- og smásöluverslun um 3,7% á ári. Framleiðnivöxturinn var meiri í smásölu en heildverslun og meiri en í atvinnulífinu í heild.
Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Rannsóknarseturs verslunarinnar í samvinnu við Samtök verslunar og þjónustu, en Ingvar Freyr Ingvarsson hagfræðngur samtakanna bar hitann og þungann að gerð skýrslunnar.
Þannig var árlegur vöxtur í framleiðni vinnuafls í smásölu 4,5%, um 1,8% í heildverslun og um 1,5% hjá öllum atvinnugreinum í heild sinni segir í skýrslunni. Ein skýring sem nefnd hefur verið fyrir lægri vexti í framleiðni í heildverslun er sú að lítið hafi verið um tækninýjungar í greininni.
Lægri framleiðni í heild- og smásölu en í skandinavísku löndunum þremur
Með því að bera saman vinnsluvirðið á hverja vinnustund í íslenskri heild- og smásölu við vinnsluvirði í heild- og smásölu á hinum Norðurlöndunum sést að Ísland er með lægri framleiðni á vinnustund en Danmörk, Noregur og Svíþjóð en hærri en Finnland.
Ef framleiðni á Íslandi er borin saman við hin Norðurlöndin er vinnsluvirðið á hverja vinnustund í íslenskri heildverslun lægst, á meðan það er hæst í Danmörku. Þegar horft er til vinnsluvirðis á hverja vinnustund í íslenskri smásölu samanborið við hin Norðurlöndin sést að framleiðnin hér á landi er sú hæsta meðal Norðurlanda.
Taka verður fram að hlutfall verðmætasköpunar á vinnustund er háð ýmsum öðru en vinnuafli. Það á t.d. við um þætti sem nýttir eru í framleiðslu, t.a.m. fjármagni, viðeigandi tæknistigi og stærðarhagræði.
Líklegt er að stærri rekstrareiningar og bætt stjórnun í rekstri á Íslandi hafi skilað sér í aukinni framleiðni í smásöluverslun. Þá er ekki ólíklegt að fjölgun erlendra ferðamanna á síðustu árum hafi lagt sitt að mörkum til að bæta nýtingu framleiðsluþátta, en ferðamönnum hefur fjölgað langt umfram fjölgun þjóðarinnar. Um leið hafa áhrif ferðamanna á hvers kyns verslunarfyrirtæki aukist mikið.
