Metvelta var hjá Bónus, Hagkaupum, Zöru og Útilíf á síðasta rekstrarári en verri afkoma Olís dró niður rekstur Haga á síðasta rekstrarári samkvæmt nýbirtu uppgjöri félagsins. Hagar högnuðust um 2,52 milljarða króna á síðasta rekstrarári sem lauk í lok febrúar miðað við 3,05 milljarða króna á fyrra rekstarári. Árið litaðist mjög af faraldrinum þar sem Íslendingar versluðu meira innanlands en umferð dróst saman samhliða fækkun ferðamanna.

Í uppgjörstilkynningu segir þó að hagræðing í starfsemi Olís sé farin að skila rekstrarlegum ávinningi á fjórðungnum en stöðugildum hjá Olís hefur verið fækkað úr 412 í 340 eða um 17,5%.  Seldum stykkjum í matvöruverslunum fjölgaði á árinu en heimsóknum viðskiptavina fækkaði. Meðalkarfa hvers viðskiptavinar stækkaði um ríflega 20%.

Samkvæmt starfsþáttayfirliti uppgjörsins lækkaði sala Olís úr 36,8 milljörðum í 30,4 milljarða milli ára og rekstrarhagnaður úr 1,2 milljörðum í 314 milljónir króna á milli ára. Velta verslana og vöruhúsa jókst hins vegar úr 80,4 milljörðum í 91,2 milljarða króna og rekstrarhagnaður úr 3,9 milljörðum í 4,4 milljarða króna.

Vörusala á fjórða fjórðungi frá desember til febrúar jókst úr 28,6 milljörðum í 30,6 milljarða króna. Framlegð hækkaði úr 22,5% í 22,9% á milli ára og EBITDA hagnaður úr 2,15 milljörðum í 2,54 milljarða króna.

Launakostnaður hækkaði um 6%

Velta félagsins jókst úr 116,4 milljörðum í 119,6 milljarða en kostnaðarverð seldra vera jókst úr 90,6 milljörðum í 93,1 milljarða svo framlegð hækkaði úr 25,8 milljörðum 26,5 milljarða á milli ára. Laun og launatengd gjöld hækkuðu úr 12,09 milljörðum í 12,8 milljarða króna en ársverkum fækkaði úr 1.522 í 1.473 á milli ára. Ástæðan er sögð vegna áhrif lotunar á samningsbundnum starfslokakostnaði og auknum launakostnaði vegna COVID-19 en Finnur Árnason lét af störfum sem forstjóri félagsins á síðasta ári.

Þá nam rekstrarhagnaður fyrri afskriftir (EBITDA) 8,8 milljörðum en var 8,9 milljarðar króna fyrir ári. Afkoman er umfram væntingar stjórnenda en afkomuspá ársins sem bjuggust við 8,1 til 8,6 milljarða króna EBITDA rekstrarhagnaði. Afkomuspá þessa rekstrarárs gerir ráð fyrir 8,6 til 9,1 milljarðar EBITDA rekstrarhagnaði.

Lífeyrissjóðir eru áberandi meðal stærstu hluthafa félagsins og meðal tuttugu stærstu hluthafa félagsins eiga lífeyrissjóðir samanlagt um 67% hlut. Stærsti einkafjárfestirinn er Samherji með 4,3% hlut.

Finnur Oddsson, forstjóri Haga:

„Rekstur Haga á síðasta fjórðungi rekstrarársins 2020/21 gekk vel. Tekjur námu 30,6 ma.kr. og jukust um 7% miðað við sama tímabil fyrir ári. EBITDA nam 2.542 m.kr. sem er vel umfram áætlanir og 18% yfir sama fjórðungi í fyrra. Við erum því ánægð með rekstur Haga á þessum síðasta ársfjórðungi ögrandi rekstrarárs. Árið hófst í mars 2020, á sama tíma og áhrifa COVID-19 heimsfaraldursins gætti fyrst, þannig að faraldurinn hefur sett mark sitt á starfsemina alla 12 mánuði rekstrarársins. Í því ljósi, og sér í lagi vegna þess hve erfiður fyrsti fjórðungur reyndist okkur, erum við ánægð með niðurstöðu ársins. Heildartekjur jukust um 3% og námu tæpum 120 ma.kr. og EBITDA var 8.805 m.kr., nánast óbreytt á milli ára. Þessi góði árangur endurspeglar styrk félagsins, vörumerkja þess og okkar frábæra starfsfólks, til að takast á við snúnar aðstæður, en halda áfram að veita viðskiptavinum góða þjónustu og skila ágætri rekstrarniðurstöðu.

Áhrif COVID-19 á tekjur á rekstrarárinu voru ólík eftir rekstrareiningum. Umsvif jukust mikið í verslun með dagvöru þar sem bæði Bónus og Hagkaup áttu sín stærstu rekstrarár frá upphafi. Sama má segja um sérvöruverslanir Haga, sérstaklega ZARA og Útilíf. Þessi aukning er að hluta til komin vegna þess að fleiri landsmenn eru á Íslandi en á venjulega ári. Á móti kemur að tekjur Olís drógust töluvert saman, enda umferð á COVID ári mun minni en var, bæði hjá landsmönnum og vegna færri erlendra ferðamanna. Við sjáum svo aukinn kostnað þvert á alla okkar starfsemi vegna nauðsynlegra aðgerða til að treysta sóttvarnir og tryggja öryggi viðskiptavina og starfsfólks. Þessi tilfallandi kostnaður reyndist vera á bilinu 300-350 m.kr. fyrir árið í heild. Framlegð Haga styrktist á fjórða ársfjórðungi og stendur í 22,2% fyrir árið, óbreytt frá í fyrra. Eins og fyrr segir reyndist afkoma sambærileg fyrra ári, en greint niður á starfsþætti batnar afkoma í verslunar- og vöruhúsarekstri en dregst saman hjá Olís.

Frá upphafi COVID-19 hefur verið ljóst að neikvæðra áhrifa faraldursins gætti sérstaklega í starfsemi Olís, vegna verulegs samdráttar í sölu á eldsneyti. Til að bregðast við þeirri þróun var gripið til margvíslegra aðgerða á haustmánuðum, sem nú þegar hafa leitt af sér töluvert hagræði í rekstri félagsins. Þar má nefna breytingar á þjónustustöðvum, bæði þjónustuframboði og opnunartíma, aukna áherslu á sjálfsafgreiðslu, fyrstu skref í endurskipulagningu á útibúaneti á landsbyggð, hagræðingu á skrifstofu og lokun tiltekinna eininga sem ekki hafa staðið undir sér og töldust ekki mikilvægur hluti þjónustuframboðs Olís. Við þessar breytingar hefur stöðugildum hjá Olís fækkað úr 412 í 340 á milli ára, eða um 17,5%. Það er ánægjulegt að við sjáum nú þegar afrakstur þessara aðgerða í rekstrarniðurstöðu fjórða ársfjórðungs, en hann mun koma skýrar fram á næstu misserum. Þó að tilefni þessara aðgerða hjá Olís sé fyrst og fremst að bregðast við áhrifum COVID-19 faraldursins, þá er ljóst að þær munu jafnframt búa félagið betur undir þá þróun sem fram undan er til lengri tíma, í minni notkun á jarðefnaeldsneyti og auknu vægi rafmagns og annarra umhverfisvænna orkugjafa í samgöngum og iðnaði.

Horfur í rekstri Haga eru góðar, svipaðar eða heldur betri en verið hefur. Við teljum að áhrifa COVID19 á rekstur muni gæta fram á haust en gerum þó ráð fyrir sterku ferðasumri á vegum landsins. Vinna við innleiðingu nýrra stefnuáherslna hefur gengið vel og er samkvæmt áætlun, en þar er m.a. lagt upp með aukinn fókus á kjarnastarfsemi félagsins, að efla samtal og tengingu við viðskiptavini og vinna betur með sérstöðu vörumerkja dótturfélaga og þjónustuframboð í þágu viðskiptavina. Sölu á Útilíf og Reykjavíkur Apóteki er lokið, vinna við mörkun hjá Högum og dótturfélögum gengur vel, skilgreining á þjónustuframboði til næstu missera er langt komin og sýn á nauðsynlega fjárfestingu í tæknilausnum einnig. Við höfum jafnframt gengið frá ráðningum á lykilfólki sem mun styrkja teymið hjá Högum og um leið getu félagsins til að fylgja eftir nýjum verkefnum í samræmi við stefnumótun, sem hefur það að markmiði að framúrskarandi verslun muni efla hag neytenda til framtíðar.“