Það virðist enn vera mikið líf á fasteignamarkaði um þessar mundir þó að hápunktinum hafi líklegast verið náð í september, að því er segir í nýrri mánaðarskýrslu hagdeildar HMS . Í skýrslunni segir að óhætt sé að segja að september hafi slegið öll met í umfangi þar sem aldrei áður hafi sést annar eins fjöldi útgefinna kaupsamninga og þá hafi veltan sömuleiðis slegið öll met. Október og nóvember virðist hafa verið aðeins umsvifaminni á höfuðborgarsvæðinu, skv. skammtímavísi hagdeildar, þó að fjöldinn sé enn í methæðum. Í nágrenni við höfuðborgarsvæði hafi nóvember hins vegar verið metmánuður í fjölda eigna sem teknar voru af söluskrá á meðan fjöldinn hafi dregist verulega saman annars staðar á landsbyggðinni.
„Mikil eftirspurn eftir húsnæði undanfarna mánuði er farin að hafa töluverð áhrif á fjölda eigna sem eru til sölu á hverjum tíma. Seinustu ár hefur meðalfjöldi eigna til sölu á höfuðborgarsvæðinu verið á bilinu 1.600-2.200 eignir. Við lok fyrra samkomubanns í vor var þessi fjöldi í hámarki eða um 2.200 eignir og hefur síðan þá lækkað niður fyrir 1.200 eignir. Minna framboð á eignum hefur orðið til þess að verð hefur hækkað þónokkuð undanfarna mánuði ásamt því að meðalsölutími eigna hefur dregist saman,“ segir í skýrslu HMS.
Samkvæmt skoðanakönnun HMS og Zenter frá því í nóvember séu væntingar almennings á þá leið að húsnæðisverð muni halda áfram að hækka á næstu 12 mánuðum, en rúmlega 70% svöruðu með þeim hætti. Mun meiri væntingar hafi verið til verðhækkana á höfuðborgarsvæðinu en þar töldu 76% svarenda að verðið muni hækka á meðan ekki nema 61% á landsbyggðinni svöruðu á sama hátt. Þessar verðhækkanir séu í takti við að aukinn fjöldi íbúða selst nú yfir ásettu verði, það eigi sérstaklega við höfuðborgarsvæðið. Á höfuðborgarsvæðinu hafi hlutfall eigna sem selst yfir ásettu verði hækkað úr 11% í júní og upp í 21% í október, miðað við þriggja mánaða hlaupandi meðaltal.
Leigumarkaður að skreppa saman
„Leigumarkaðurinn virðist vera að skreppa saman og hefur leigjendum fækkað hlutfallslega á árinu, einkum ef skoðað er tímabilið fyrir og eftir að faraldurinn skall hér á. Ef meðaltal mælinga á einu ári fyrir COVID-19 er borið saman við meðaltal mælinga á árinu eftir að faraldurinn skall á, sést að það er talsverð breyting á hlutfalli þeirra sem eru á leigumarkaði en þeim fækkar um 3,7 prósentustig. Hlutfall þeirra sem búa í foreldrahúsum eykst sem og hlutfall þeirra sem búa í eigin húsnæði. Því virðast leigjendur vera í auknum mæli að flytja í eigið húsnæði eða foreldrahús,“ segir í skýrslunni.
Hlutfall óverðtryggðra lána aldrei hærra
Þá segir jafnframt í skýrslu HMS að Seðlabankinn hafi lækkað stýrivexti nokkuð óvænt í nóvember sem hafi orðið til þess að viðskiptabankarnir þrír lækkuðu allir breytilega vexti sína á óverðtryggðum lánum. „Á sama tíma hafa óverðtryggð lán aldrei verið vinsælli en nú. Október var stærsti mánuður bankanna í útlánum hingað til, á sama tíma hafa uppgreiðslur hjá lífeyrissjóðum aldrei verið meiri. Hrein ný útlán hjá bönkunum í október námu 46 ma.kr. á meðan uppgreiðslur lífeyrissjóða voru 9 ma.kr. Því er ekki að undra að skuldbreyting heimilanna úr verðtryggðum lánum yfir í óverðtryggð hafi verið ansi hröð á árinu en hlutdeild óverðtryggðra lána hefur aukist úr 28% í upphafi árs og er nú komin upp í 39%. Í október jókst hlutdeild óverðtryggðra lána um meira en tvö prósentustig á milli mánaða.“
