Alþjóðlega matsfyrirtækið Moody's Investor Service staðfesti í gær lánshæfiseinkunn Íslands, Aaa, í árlegu mati sínu á landinu sem lántakanda. Þessi einkunn er meðal annars byggð á lágri skuldastöðu hins opinbera og óvenju sveigjanlegu hagkerfi landsins.
Í lauslegri þýðingu Seðlabankanum á skýrslunni kemur fram að matsfyrirtækið telur lánshæfiseinkunina vera trausta í ljósi góðrar skuldastöðu hins opinbera, mikillar atvinnuþátttöku, lítils atvinnuleysis, hagstæðrar aldurssamsetningar þjóðarinnar og afar stöndugs lífeyrissjóðskerfis. Skuldir hins opinbera námu aðeins 36% af VLF í lok árs 2004 og er samanburðurinn hagstæður þegar litið er til annarra iðnvæddra þjóða sem hafa lánshæfiseinkunnina Aaa þar sem skuldir hins opinbera eru að meðaltali 57% af VLF.
Samkvæmt matsfyrirtækinu hafa yfirstandandi fjárfestingar erlendra aðila í áliðnaði, sem eru þær umfangsmestu í sögu landsins, og þær kerfisbreytingar sem átt hafa sér stað í fjármálakerfinu leitt til örrar útlánaþenslu, mikillar erlendrar skuldasöfnunar og verulegs vöruskipta- og viðskiptahalla.
Sérfræðingur Moody's bendir á að búast megi við að viðskiptahallinn árið 2005 nemi meiru en 12% af VLF vegna innflutnings í tengslum við stóriðjuframkvæmdir, gengishækkunar sem hefur aukið innflutning en dregið úr samkeppnishæfni í sumum útflutningsgreinum og ört vaxandi einkaneyslu sem fjármögnuð er með lánsfé. Sérfræðingur Moody's lagði áherslu á að erlendar skuldir ættu töluverðan þátt í viðskiptahallanum, þar sem hreinar þáttagreiðslur næmu 2,5% af VLF.
Í nánustu framtíð er meginviðfangsefni efnahagsstjórnar að stilla vandlega saman stefnuna í ríkisfjármálum, peningamálum og launamálum til að hafa hemil á fjármálaáhættunni sem útlánaþenslan gæti haft í för með sér, að mati fyrirtækisins. Umfang stóriðjufjárfestinganna kallar á aðhald í ríkisfjármálum sem gæti létt það aðhald sem peningastefnan hefur þurft að axla.
Þótt svo geti farið að ekki takist að ná mjúkri lendingu í lok núverandi uppsveiflu, telur Moody's fjármál hins opinbera nægilega sterk til að geta tekist á við afleiðingarnar. Moody's bætir við að íslenska hagkerfið hafi áður sýnt mikinn sveigjanleika, sérstaklega vinnumarkaðinum, til að vinna sig út úr óhagstæðum skilyrðum. Þessi eiginleiki hagkerfisins mun draga úr líkunum á því að aðlögunin verði löng og erfið.
