Fréttastofa RÚV var með beina útsendingu í kvöldfréttum sjónvarpsins þann 30. ágúst síðastliðinn. Stóð fréttamaður fyrir framan veitingastaðinn Sjanghæ á Akureyri og greindi frá því að grunur væri um mansal á veitingastaðnum og að verið væri að brjóta kjarasamninga með mjög grófum hætti.

Nokkrum dögum síðar sendi stéttarfélagið Eining-Iðja frá sér yfirlýsingu, þar sem fram koma að samkvæmt gögnum, sem stéttarfélagið hafði aflað sér, starfaði veitingastaðurinn samkvæmt lögum. Málið vakti mikla athygli enda voru eigendur veitingastaðarins bornir þungum ásökunum í frétt RÚV.

Í gær birti Rakel Þorbergsdóttir, fréttastjóri RÚV, yfirlýsingu um málið á vef RÚV . Forsvarsmenn Einingar-Iðju eru ósáttir við orð fréttastjórans og telja að stéttarfélaginu vegið samkvæmt nýrri yfirlýsingu á vefsíðu félagsins . Þar segir meðal annars: „Að reyna að skjóta ábyrgðinni af fréttaflutningi RÚV að einhverju leyti yfir á Einingu-Iðju er Ríkisútvarpinu ekki samboðið. Fréttastofa þess þarf ein að axla ábyrgð af ófaglegum vinnubrögðum sínum."

Yfirlýsing Einingar-Iðju í heild sinni:

Eining-Iðja, eins og önnur stéttarfélög í landinu, fær ár hvert margar ábendingar er varða starfsemi félaga á félagssvæði þess. Ábendingarnar snúa m.a. að launagreiðslum og launatöxtum, skilum á opinberum gjöldum o.fl. Allar slíkar ábendingar fara í ákveðið ferli innan félagsins, samkvæmt lögum og reglum.


Ef ákveðið er að fara í formlega heimsókn í félag/fyrirtæki og krefjast gagna er slíkt ávallt tilkynnt til lögreglu – ef  ábending/grunur er þess eðlis að um lögbrot gæti verið að ræða.


Lykilhugtak í öllum slíkum málum er grunur. Eina markmið stéttarfélagsins er að leiða það fram hvort grunur um misferli eigi við rök að styðjast. Gengið er út frá því við vinnslu mála af þessu tagi að þeir aðilar sem málin varða séu saklausir, þangað til annað kemur í ljós.


Frá þeirri meginreglu að allir teljist saklausir uns sekt sannast eru því miður til nokkrar undantekningar – bæði hvað varðar einstaklinga og félög/fyrirtæki. Mynd- og/eða nafnbirtingar áður en sekt sannast eru í öllum tilvikum á ábyrgð þess sem setur þær fram. Oftast er um fjölmiðla að ræða en í seinni tíð einnig einstaklinga á samfélagsmiðlum.


Það að fréttamaður Ríkisútvarpsins kaus að flytja frétt af meintu mansali með því að birta mynd af veitingastaðnum, og þar með nafn hans, er að öllu leyti hans ákvörðun og þar með á hans ábyrgð, yfirmanna hans og stofnunarinnar í heild sinni. Yfirlýsing fréttastjóra RÚV frá 14. september sl. staðfestir ofangreint því þar kemur orðið grunur þrívegis fyrir og orðið ábending jafnoft hvað varðar afskipti Einingar-Iðju af málinu – og ekkert umfram það. Starfsmenn Einingar-Iðju staðfestu aldrei annað eða meira en að ábending hefði komið fram og að grunur léki á um, að eitthvert misferli ætti sér stað. Rannsókn málsins leiddi í ljós að ábendingin átti ekki við rök að styðjast. Þau gögn sem Eining-Iðja aflaði voru í samræmi við almenna kjarasamninga og launataxta sem gilda á veitingahúsum, sbr. niðurstöður þær sem birtar voru á heimasíðu félagsins 5. september 2017.


Að reyna að skjóta ábyrgðinni af fréttaflutningi RÚV að einhverju leyti yfir á Einingu-Iðju er Ríkisútvarpinu ekki samboðið. Fréttastofa þess þarf ein að axla ábyrgð af ófaglegum vinnubrögðum sínum.