Ákvörðun Seðlabankans er skiljanleg en vekur um leið miklar áhyggjur segir Almar Guðmundsson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins og Bjarni Már Gylfason, hagfræðingur SI í tilkynningu sem birtist á vef SI fyrir stuttu.

Fram kemur í tilkynningunni Seðlabanki Íslands hækkaði í dag stýrivexti um 0,25% þvert á það sem greiningaraðilar höfðu spáð. Þrátt fyrir litla verðbólgu metur Seðlabankinn stöðuna sem svo að verðbólguþrýstingur sé mikill, slaki í ríkisfjármálum og spenna á vinnumarkaði.

Bjarni Már segir að ekki sé hægt að umsamdar launahækkanir  setji mikinn þrýsting á verðlag enda standi undirliggjandi framleiðniaukning ekki undir þeim.

„Hækkun framlags í lífeyrissjóði samkvæmt SALEK samkomulaginu kemur til með að auka enn á þennan þrýsting þar sem launakostnaður mun hækka enn frekar. Seðlabankinn virðist enn á ný reyna einn síns liðs að kæla hagkerfið en á sama tíma leiðir ríkið þær miklu ósjálfbæru launahækkanir sem ríða yfir hagkerfið. Hér ganga menn ekki í takt.“

Krónan óþægilega sterk fyrir margar greinar

Seðlabankinn segir í tilkynningu um vaxtaákvörðun að sterk króna gefi tilefni til hægari hækkunar vaxta. Almar segir að sterk króna haldi aftur að verðbólgu en á sama tíma dragi það úr samkeppnishæfni íslenskra útflutnins- og samkeppnisfyrirtækja. Vaxtahækkanir kalli auk þess á aukið innflæði skammtímafjármagns sem styrki krónuna enn frekar.

„Gengi krónunnar hefur styrkst um 8% á þessu ári og er að verða óþægilega sterkt fyrir margar greinar. Seðlabankinn spáir því að raungengi á mælikvarða launa geti hækkað um 10% í ár. Það þýðir einfaldlega verri samkeppnisstaða sem þessu nemur. Ef skammtímfjármagn heldur áfram að flæða hér inn á grundvelli vaxtamunar þýðir það enn verri stöðu. Við köllum eftir því að Seðlabanki og stjórnvöld haldi stöðu raungengis þannig að framtíðar hagvaxtartækifæri glatist ekki og komið verði í veg fyrir myndun viðskiptahalla.“

Almar segir lausnina í grunninn vera tvíþætta.

„Við þurfum annars vegar að styðja við framleiðniaukingu og reyna að búa til innistæðu fyrir umsömdum launahækkunum. Því miður hjálpar vaxtahækkun ekki til við það. Hins vegar verður verður ríkið að huga betur að hagstjórnarhlutverki sínu og halda aftur af vexti eftirspurnar. Það gengur ekki að Seðlabankinn standi enn á ný einn á bremsunni.“