Viðskiptaráð Íslands hefur gefið út myndasögu sem ráðið segir varpar ljósi á nokkrar staðreyndir um nýja búvörusamninga. Myndasöguna má sjá hér. Það er skoðun ráðsins að samningarnir séu óhagfelldir fyrir stærstu haghafa í íslenskum landbúnaði: skattgreiðendur, bændur og neytendur.
Skattgreiðendur bera alla áhættu
Viðskiptaráðið heldur því fram að verði frumvarpið að lögum sé ríkið skuldbundið til að greiða 13 milljarða króna á ári til landbúnaðarins næstu tíu árin. Þá bjóði endurskoðunarákvæði samninganna einungis upp á aukin fjárframlög. Ekki eru tilgreind markmið sem landbúnaðurinn þarf að uppfylla til að hljóta fullar greiðslur. Hins vegar er kveðið á um aukinn stuðning ef framleiðsla nær ekki ákveðnum markmiðum. Skattgreiðendur sitja því uppi með rekstraráhættu atvinnugreinarinnar.
Bændur í fjötrum lágrar arðsemi
Viðskiptaráð segir að með búvörusamningunum hafi verið litið fram hjá umbótatillögum Samráðsvettvangs um aukna hagsæld sem breið samstaða hafi náðst um. Þar hafi niðurstaðan verið að færa stuðning frá sértækum stuðningi við afmarkaðar búgreinar yfir í almennan jarðræktarstuðning – sem yrði helmingur heildarstuðnings. Þannig fengju bændur frelsi til að stunda þann búskap sem þeim hentar best. Í nýjum samningum hækkar jarðræktarstuðningur einungis úr 1% í 5% af heildarstuðningi yfir tíu ár tímabil.
Í búvörusamningnum megi finna hámark á stuðningi við hvert býli. Bændum er þannig fyrirmunað að stækka bú sín og ná fram aukinni stærðarhagkvæmni.
Neytendur borga meira fyrir mat
Loks bendir ráðið á að nýir búvörusamningar kveði á um hækkun tolla á osta. Ef frumvarpið verði samþykkt verði ostar því tvöfalt dýrari úti í búð en ef engra tolla nyti við.
