Höfuðstóll verðtryggðra lána landsmanna hækkaði um 226 milljarða króna frá upphafi árs 2009 til loka síðasta árs. Þetta skýrist af því að vísitala neysluverðs hækkaði um 20,1% á sama tíma, að því er fram kemur í svari Katrínar Júlíusdóttur, fjármála- og efnahagsráðherra, við fyrirspurn þingmannsins Guðlaugs Þórs Þórðarsonar.

Guðlaugur spurði að því hvort skattaálögur ríkisstjórnarinnar hafi hækkað höfuðstól íbúðalána og hversu mikið með því að hafa áhrif á vísitölu neysluverðs og þar af leiðandi verðtryggingu á árunum 2009 til 2012. Í svari ráðherra segir ennfremur að hefði ekki verið gripið til þeirra aðgerða sem ríkisstjórnin hefur gert sé mjög líklegt að geta heimila landsins til að greiða húsnæðislán væri minni en hún er nú. Þá kemur fram í svarinu að sé aðeins litið til áhrifa þeirrar 1,9% hækkunar sem rekja má til skattkerfisbreytinga, án tillits til fyrrnefndra aðgerða á gjaldahlið, nema hækkunaráhrifin samtals 21,6 milljörðum á tímabilinu 2009 til 2012, eða 9,6% af allri nafnverðshækkun íbúðalána.

Í svari fjármálaráðherra voru skuldir vegna íbúðakaupa byggðar á gögnum frá ríkisskattstjóra sem lágu fyrir við álagningu opinberra gjalda í fyrra.

Þar kemur fram að skuldir vegna íbúðakaupa námu 1.124 milljörðum í lok síðasta árs og var stærstu hluti þeirra verðtryggður.

Í svarinu segir orðrétt:

„Þegar verið er að meta hvort skattálögur ríkisstjórnarinnar á þessu árabili hafi hækkað verðtryggð íbúðalán þarf einnig að horfa til fleiri þátta. Meginmarkmið stjórnvalda hefur verið að bæta afkomu ríkissjóðs, m.a. með skattbreytingum, til þess að draga úr skuldasöfnun og þar með vaxtakostnaði en hann er nú stærsti einstaki gjaldaliðurinn í rekstri ríkissjóðs. Hefði ekki verið gripið til þeirra aðgerða sem ríkisstjórnin hefur gert er mjög líklegt að geta heimilanna til að greiða húsnæðislán væri minni en hún er nú og þar gæti munað meiru en þeim tæpu 2% sem framangreindur útreikningur gefur til kynna. Meðal þeirra aðgerða á gjaldahlið sem ríkisstjórnin hefur beitt sér fyrir eru auknar greiðslur vaxtabóta sem hafa á þessu tímabili bætt getu lántakenda til að greiða af íbúðalánum sínum, einkum þeirra sem eru með lágar tekjur og þunga vaxtabyrði. Frá árinu 2008 og til ársins 2011 hækkuðu vaxtabætur og sérstök vaxtaniðurgreiðsla samkvæmt álagningu um 4,6 milljarða.“