Allt frá upphafi iðnbyltingarinnar hefur hugmyndin um vélar sem vinna verk manna valdið áhyggjum og ágreiningi. Á 19. öld í Englandi óttuðust sumir handverksmenn að þeir myndu missa lífsviðurværi sitt vegna véla sem gátu skilað margföldum afköstum á við mannshöndina og gripu því til þess ráðs að eyðileggja þessi nýstárlegu tæki hvar sem þeir náðu til þeirra. En þeir máttu sín lítils.

Ekkert fékk stöðvað framgang vélaraflsins og í dag stendur starfsfólk af holdi og blóði frammi fyrir samkeppni frá vélum sem standa þeim ekki aðeins framar þegar kemur að erfiðisvinnu heldur vitsmunalega líka. Gervigreind, eftirlíking mannlegrar greindar í vélum, leysir nú þegar af hendi ýmis verk sem áður voru í höndum okkar mannanna.

„Eftir því sem hlutverk gervigreindar á vinnustaðnum tekur á sig skýrari mynd má sjá að hin raunverulegu tækifæri til að bæta rekstrarárangur liggja ekki í því að draga úr kostnaði með því að skipta starfsfólki út fyrir vélar, heldur í þróun kerfa og ferla til að greiða fyrir árangursríkri samvinnu manna og véla“ segir Gísli Þorsteinsson, markaðsstjóri Origo.

„Eins og það var orðað í rannsókn sem birtist í Harvard Business Review; Fyrirtæki ná mestum árangri í að bæta rekstur sinn þegar fólk og vélar vinna saman.“

Afköstin fara sívaxandi

Gísli segir að gervigreind geri fyrirtækjum kleift að bæta árangur sinn á þrjá vegu; vitsmunalega, líkamlega og samskiptalega.

„Vitsmunalegi ávinningurinn er einkum fólginn í „stórum heila“ þ.e. að nota vélar til að framkvæma milljónir útreikninga á örfáum sekúndum, sækja upplýsingar úr leitarvélum, bera kennsl á andlit, greina mynstur í gríðarstórum gagnagrunnum. Um áratuga skeið höfum við notið góðs af getu tölva til að vinna slík verkefni á skjótan og nákvæman hátt og afköstin fara sívaxandi,“ segir Gísli.

„Hinn líkamlegi ávinningur gervigreindar liggur í getu véla til að vinna í sífellu án hvíldar eða svefns, lyfta þungum byrðum, vinna við óvistlegar aðstæður og leysa endurtekin verkefni af hendi af gríðarmikilli nákvæmni. Þjarkar hafa verið notaðir í verksmiðjum í áraraðir, en í dag er þessum þjörkum kennt að bregðast við því sem gerist í umhverfi þeirra á þann hátt sem líkir eftir mannlegri greind, svo mun öruggara verði að vinna í nálægð við þá.“

Gísli segir að ávinningurinn sem sé skemmst á veg kominn í þróun og valdi mestum áhyggjum sé notkun gervigreindar til mannlegra samskipta. „Það krefst þess að vélar skilji og endurtaki þá þætti mannlegrar greindar sem erfiðast er að festa hendur á: samkennd, kaldhæðni, leiðtogahæfileika, sköpunargáfu og svo framvegis,“ segir Gísli.

„Þetta hefur löngum verið talið það sem aðgreinir manninn frá vélum og veitir honum forskot á þær – ef þær geta ekki skilið brandara geta þær ekki tekið yfir heiminn. Í dag er verið að forrita þessa mannlegu eiginleika í vélar, til dæmis spjallmenni, með sífellt betri árangri.“

Verjast kreditkortasvindli með gervigreind

Gísli nefnir fimm dæmi þar sem gervigreind hefur hjálpað fyrirtækjum:

„Mercedes-Benz notar gervigreind til að sérsníða hvern bíl sem framleiddur er í verksmiðju fyrirtækisins í Stuttgart að vali hvers viðskiptavinar þegar þeir panta bíl í rauntíma. Slík aðlögun að óskum viðskiptavina er mikilvæg fyrirtækjum sem vilja skera sig úr og bjóða viðskiptavinum betri upplifun,“ segir Gísli.

„HSBC notar gervigreind til að afgreiða milljónir viðskiptavinafærsla á örskotsstund. Þannig má verjast kreditkortasvindli með því að koma auga á óeðlilegt athæfi og greina mynstur sem hjálpa við að draga úr fjölda rangra jákvæðra niðurstaðna.

Unilever notar gervigreind á fyrstu stigum ráðningar starfsfólks með því að leggja próf fyrir umsækjendur sem eru hönnuð til að greina æskilega eiginleika og velja úr umsækjendum á byrjunarstigum ferlisins á þeim grundvelli. Þetta gerir fyrirtækjum ekki einungis kleift að velja úr mun stærra mengi umsækjenda, heldur hjálpar einnig við að koma auga á hæfileika og eiginleika á borð við samkennd, leiðtogahæfileika og getu til að vinna með öðrum.

Mannauðsdeildir fyrirtækja nota sýndarveruleikagleraugu til að taka upp hvernig reyndasta starfsfólkið sinnir starfi sínu og spilar síðar upptökurnar fyrir starfsfólk í þjálfun, líka í sýndarveruleika, svo það fái innsýn í starfið af eigin raun.

Mörg verkfræðifyrirtæki nota stafræna tvíbura - stafræna eftirmynd af efnislegri eign – í ákvarðanatökum til að greina hvenær vél eða íhlutur starfar ekki samkvæmt bestu afköstum og hvenær skipta þarf um eða uppfæra íhlut. Þannig má spara mikla fjármuni með því að koma auga á vandamál í tæka tíð og einnig forðast óþarfa endurnýjun.“