Þegar árið 2020 hefur verið gert upp er ljóst að niðurstaða íslensks sjávarútvegs er mun betri en spár gerðu ráð fyrir þegar heimsfaraldurinn var að grafa um sig í fyrra. Í fyrstu hagspám á þeim tíma var gert ráð fyrir einum mesta samdrætti í sjávarútvegi um áratuga skeið en það gekk ekki eftir.
Útflutningsverðmæti sjávarafurða nam 270 milljörðum króna á árinu 2020 og jókst um 10 milljarða frá fyrra ári. Jafngildir það aukningu upp á tæp 4% í krónum talið. Aukningin skrifast öll á þá lækkun sem varð á gengi krónunnar, enda dróst útflutningsverðmæti sjávarafurða saman um tæp 7% í erlendri mynt. Samdráttinn má helst rekja til rúmlega 4% samdráttar í útfluttu magni.
Þetta kemur fram í greiningu Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS).
„Þar spilar COVID-19 að sjálfsögðu hlutverk, en erfitt er að festa fingur nákvæmlega á hversu mikil þau áhrif voru. Áhrifin af loðnubresti voru þó talsverð, sem kann að koma mörgum spánskt fyrir sjónir þar sem loðnubrestur varð annað árið í röð. Ástæða þess er að talsvert hafði verið um birgðasölu á árinu 2019, sér í lagi á frystum loðnuhrognum sem er verðmæt afurð,“ segir í greiningunni.
Markaðir erfiðir
Aðstæður á mörkuðum versnuðu til muna vegna COVID-19 og var verð á sjávarafurðum að jafnaði ríflega 2% lægra á árinu 2020 en 2019, mælt í erlendri mynt. Samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar námu útflutningstekjur þjóðarbúsins vegna vöru- og þjónustuviðskipta rétt rúmlega þúsund milljörðum króna á árinu 2020. Það er um 33% samdráttur frá árinu 2019 á föstu gengi, en á þann kvarða hafa útflutningstekjur þjóðarbúsins ekki verið minni frá árinu 2013. Áhrifin af COVID-19 sjást hjá flestum útflutningsgreinum, en áhrifin voru vissulega mismikil.
Sterkar stoðir
Reiknað var með 12% samdrætti í útflutningi á sjávarafurðum í fyrstu spám sem birtar voru eftir að faraldurinn skall á. Raunin varð rúmlega 4% samdráttur, eins og á undan greinir. Hefðu spár ræst, hefði útflutningsverðmæti sjávarafurða verið um 22 milljörðum króna minna á árinu 2020 en raunin varð, að öðru óbreyttu, er niðurstaða SFS.
