Fræðsluefni ársins

Fræðsluefni ársins var í boði Hafrannsóknarstofnunar. Starfsmenn hennar fundu sig knúna til að útskýra fyrir Andrési Inga Jónssyni dyggðaskreytingameistara Alþingis og félögum hans að hvalir framleiddu ekki súrefni eins og haldið var fram í þingsályktunartillögu hans og væru þar með alls ólíkir trjám og sjávargróðri.

Þreyttasta fólk landsins

Páll Ketilsson ritstjóri Víkurfrétta og Magnús Magnússon ritstjóri Skessuhorns eru reynsluboltar til áratuga í íslenskum fjölmiðlum. Báðir þessir kappar hafa byggt upp fjölmiðla sína um áratugaskeið með miklu harðfylgi í harðri samkeppni við Ríkisútvarpið um auglýsingatekjur. Þeir voru til viðtals á Bylgjunni á árinu þar sem þeir sögðu áhugavert að bera  saman framlegð starfsmanna RÚV við starfsmenn annarra fjölmiðla. Með þessu uppskáru þeir reiði starfsmanna RÚV. Þannig lýstu íþróttafréttamennirnir Þorkell Gunnar Sigurbjörnsson og Edda Sif Pálsdóttir því yfir að landsbyggðarherklarnir tveir væru ekki líklegir til að standa í stórræðum ef þeir þyrftu að taka helgarvakt á sportinu í Efstaleitinu.

Gervigreind ársins

Á Íslandi bar það einna hæst til tíðinda árið 2023 að Gunnar Smári Egilsson áhrifavaldur og framkvæmdastjóri Sósíalistaflokksins leysti verðbólguvandann í eitt skipti fyrir öll. Það gerði hann þegar hann drakk Moggann sinn og las kaffið sitt einn morgun í september og deildi svo lausninni á samfélagsmiðlum: „Verðbólga er ekki vandamál í sjálfu sér. Vandinn er að hækkun verðlags skerðir kaupmátt. Við því er tvennt að gera. Annars vegar að hækka launin til að verja kaupmáttinn. Og hins vegar lækka verðið með verðlagseftirliti og banni við verðhækkunum.“

Innblástur ársins

Guðmundur Ingi Kristinsson þingmaður Flokks fólksins kallaði Ásgeir Jónsson seðlabankastjóra  „hryðjuverkabankastjóra“ og „ofsatrúarstýrivaxtamann“ í febrúar fyrir að beita hefðbundnum leiðum til að ná lögbundnum markmiðum um verðbólgu. Þessi hugtök urðu mörgum börnum innblástur á öskudeginum stuttu síðar.

Tónlistargagnrýnandi ársins

Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi sýndi á árinu að hann er ekki eingöngu liðtækur þegar kemur að verðlagningu hlutabréfa í fjármálafyrirtækjum. Hann er einnig ansi glöggur tónlistargagnrýnandi. Í stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar á rekstri Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Í úttektinni gagnrýndi Ríkisendurskoðun lagaval hinnar ríkisreknu ábreiðuhljómsveitar harðlega og setja ætti fram skýra aðgerðaráætlun í þeim efnum svo hægt verði að laða að fleiri tónleikagesti og styrkja rekstrargrundvöll hljómsveitarinnar.

Sólargeisli ársins

Dóra Guðrún Guðmundardóttir sviðstjóri lýðheilsusviðs Landlæknis kom eins og sólargeisli í líf landsmanna á árinu. Hún kom fram í fjölmiðlum og gagnrýndi landa sína harðlega fyrir að einblína á hagvöxt og tekjur í stað félagslegra tengsla og velsældar, rétt eins og eitt útiloki annað í þessum efnum. Þá varaði hún landsmenn við því að tileinka sér hugarfar sem hún kallar „eitraða jákvæðni.“

Vildarpunktakerfi ársins

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri á fullt í fangi með að finna verkefni handa þeim mikla fjölda sem þar mætir í vinnu á degi hverjum. Þannig hefur bankinn tekið að sér umsvifamikið loftlagseftirlit og hefur hefðbundin starfsemi lífeyrissjóða og fjármálafyrirtækja lagst af sökum anna við að svara fyrirspurnum Seðlabankans um hvernig þessi fyrirtæki eru að bregðast við loftlagsvánni. Þá hefur bankinn tekið upp á að þróa hjá sér greiðslumiðlunarkerfi sem gerir neytendum kleift að greiða fyrir vöru og þjónustu með millifærslu milli tveggja bankareikninga. Slík kerfi eru nú þegar í boði hjá öllum bönkunum en hrafnarnir eiga von á því Seðlabankinn kynni í tengslum við þetta vildarpunktakerfið Rannveigu á nýju ári og heiðra þar með framlag Rannveigar Sigurðardóttir aðstoðarseðlabankastjóra til íslenskra peningamála.

Einokunartilburðir ársins

Eftir að Samkeppniseftirlitið gerði Kaupfélag Skagfirðinga afturreka með kaup á Gunnars majónesi í janúar með úrskurði sem lengi verður í minnum hafður steig Myllan-Ora og keypti hafnfirska majónesframleiðandann. Ísfélag Vestmannaeyja á Myllan-Ora og er það  með komið með alla nauðsynlega framleiðsluþætti við gerð sinneps- og karrýsíld á eina hendi. Það verður fróðlegt að sjá úrskurð Samkeppniseftirlitsins þegar hann birtist eftir tvö ár.

Tásur ársins

Tásurnar á Bjarna Jónssyni þingmanni Vinstri grænna eru tásur ársins að mati hrafnanna. Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri setti þjóðfélagið á hliðina í fyrravetur þegar benti fjölda á tásumyndina frá Tene sem líklega skýringu á þenslu og þrálátri verðbólgu í hagkerfinu. Með öðrum orðum væru þau þar til marks um að íslensk heimili væru að nýta uppsafnaðan sparnað sinn í útlöndum með þeim efnahagslegu áhrifum að Seðlabankinn þyrfti að hækka vexti. Margir veltu fyrir sér hvort Ásgeir hefði ekki frekar átt að láta þessi orð falla í fjölskylduboði en á vaxtarákvörðunarfundi. Bjarni er nefnilega bróðir Ásgeirs og meðal ferðaglöðustu manna á Alþingi. Hann hefur verið í harðri samkeppni við Þórhildi Sunnu Ævarsdóttir þingmann Pírata um hver geti ferðast meira á kostnað skattgreiðenda undanfarin ár. Stimpluðu þau bæði sig í sögubækurnar árið 2023 þegar þau brutu bæði 2 milljón króna múrinn í dagpeningasöfnun vegna erlendra ferðalaga.

Spurning ársins

Þegar verkföll Sólveigar Önnur Jónsdóttir og félaga hennar í Eflingu hófust í febrúar og útséð var að vísa þurfti frá gestum á nokkrum hótelum – gestum sem höfðu bókað með löngum fyrirvara og gert sér ferð alla leið til Íslands til að njóta náttúru og þjóðar spurði fréttamaður Ríkisútvarpsins einn eiganda hótelanna:“ Hefði ekki einhvern veginn verið hægt að afstýra að þau kæmu hingað?“

Uppgötvun ársins

Páll Gunnar Pálsson og majónesfræðingarnir í Samkeppniseftirlitinu leggja mikla áherslu á að allir lögaðilar á Íslandi geti boðið upp á enska boltann samhliða annarri vörusölu. Eftirlitið stóð í stappi við Símann vegna þessa á árinu og niðurstaðan var að SKE taldi Símann hafa brotið lög  fyrirtækið meinaði Nova um heildsölu á enska boltanum. Ákvörðunin er ákaflega skemmtileg aflestrar. Þar kemur meðal annars fram að majónesfræðingarnir hafi rannsakað enska boltann á árunum 2019 til 2020 og komist að þeirri afdráttarlausu niðurstöðu að enski boltinn væri vinsæll á Íslandi.

Stjórnarhættir ársins

Sjálfbærni og lausnamiðaðir verkferlar eru ær og kýr hrafnanna ef svo má að orði komast. Að ekki sé talað um þegar hægt er að flétta þetta við þverfaglegt samnorrænt samstarf. En hvað um það? Hröfnunum þykir ástæða til þess að minnast framúrskarandi stjórnarhátta Íslandsbanka á árinu. Í júní fékk Birna Einarsdóttir þáverandi bankastjóri og hennar fólk einkunn frá lánshæfisfyrirtækinu Reitun sem setti bankann í flokk með þeim allra bestu á sviði sjálfbærni. Bankinn fékk meðal annars afbragðs einkunn í undirflokki matsins sem nær til góðra stjórnarhátta og félagsþátta.

Heimsókn ársins

Kristrún Frostadóttir formaður Samfylkingarinnar kynnti tillögur Samfylkingarinnar um að hækka skatta um fimmtíu milljarða svo fjármagna megi stefnu flokksins í Mjóddinni í október. Það sem vakti mesta athygli við tillögurnar er að Kristrún braut blað í sögu flokksins og varð fyrsti þingmaður hans sem stígur fæti í Mjóddina eftir því sem næst verður komist. Er það synd af því það er alltaf gott í Mjóddinni eins og gamla máltækið segir.