Fjármálaráðuneytið ítrekar í tilkynningu á vef Stjórnarráðsins að áætlað er að ráðist verði í hagræðingaraðgerðir upp á 107 milljarða króna á tímabili fjármálaáætlunar 2026-2030.
Í tilkynningunni er að finna yfirlit yfir þau verkefni sem fjármálaráðuneytið mun leiða á tímabili fjármálaáætlunar. Þess má geta að forsætisráðuneytið birti einnig tilkynningu um innleiðingu hagræðingarverkefna á föstudaginn.
Daði Már Kristófersson fjármálaráðherra segir að ríkisstjórnin sé þegar farin að sjá árangur af umbóta- og hagræðingarverkefnum í gegnum bætta sjóðstýringu ríkisins sem hafi m.a. bætt fjármagnsjöfnuð ríkissjóðs um 250 milljónir króna og lækkað vaxtakostnað um 3 milljarða króna í ár með minni skammtímafjármögnun.
Hann nefnir m.a. að skuldir A-hluta ríkissjóðs lækkuðu um u.þ.b. 6% af VLF með uppgjöri ÍL-sjóðs. Uppgjörinu hafi fylgt jákvætt greiðsluflæði sem dragi úr lántökum ríkissjóðs á árinu um 7 milljarða króna. Uppgjörið hafi einnig haft um 11 milljarða króna jákvæð áhrif á afkomu A-hluta ríkissjóðs á árinu 2025.
Sala á óhentugum fasteignum ríkisins hafi skilað tæpum 4 milljörðum króna á árinu sem sé umtalsverð aukning frá fyrri árum.
„Þá má nefna að með aukinni stafvæðingu hafa sparast yfir 100 m.kr það sem af er ári með rafrænum þinglýsingum einum og sér og væntur þjóðhagslegur ávinningur á tímabilinu er 1,1 - 1,7 ma.kr.,“ segir Daði Már.
„Þetta eru verkefnin sem við höfum þegar ráðist í en fleiri álíka stór tækifæri eru í farvatninu. Þannig gerum við t.d. ráð fyrir því að spara þjóðinni um 3 ma.kr. með því að bæta húsnæðisnýtingu stofnana.“
Eftirfarandi eru þau verkefni sem fjármálaráðuneytið listar upp í tilkynningunni:
Aukin hagkvæmni og skilvirkni samkeppnissjóða
Markmið verkefnisins er að hagræða og einfalda umhverfi opinberra samkeppnissjóða, auka rekjanleika, gegnsæi og skilvirkni ásamt því að bæta opinbera þjónustu með skilvirkara og einfaldara umsóknarferli. Komið verður upp sameiginlegu styrkjatorgi ásamt miðlægum gagnagrunni fyrir greiningar, nýtingu gervigreindar og sameiningu sjóða. Verkefnið er unnið þvert á ráðuneyti.
Áframhaldandi innleiðing þjónustu á Ísland.is
Haldið áfram að bæta opinbera þjónustu með bættum upplýsingum og þjónustu á þjónustugáttinni Ísland.is Sérstök áhersla á aðgengi að upplýsingum um heilsu, atvinnu og menntun.
Átakshópur um greiningu og ráðgjöf um opinber innkaup
Átakshópur innkaupa vinnur að aðgerðum sem miða meðal annars að bættri yfirsýn og gagnadrifinni ákvarðanatöku um innkaup ríkisins.
Bætt fjárstýring ríkissjóðs
Verklagi við sjóðstýringu verður breytt til að nýta fjármuni ríkisins betur. Unnið verður með Fjársýslu ríkisins, Seðlabankanum og öðrum stofnunum að ýmsum verkefnum til úrbóta.
Bætt nýting gagna hjá ríkinu
Gagnastjóri ríkisins, undir hatti Stafræns Íslands, móti samræmd viðmið um fyrirkomulag gagnaumsýslu og efli samstarf milli stofnana um aukna hagnýtingu gagna. Viðmiðin bæta þjónustu gagnvart einstaklingum og fyrirtækjum ásamt því að auðvelda ríkinu að taka betri og upplýstari ákvarðanir. Þá er heildstætt skipulag gagna enn fremur forsenda hagnýtingar gervigreindar.
Bætt nýting húsnæðis hjá ríkinu
Nýting fermetra hjá ríkinu verður bætt í samvinnu við Framkvæmdasýsluna-Ríkiseignir m.a. með því að: losa ríkisaðila úr óhentugu húsnæði; selja fasteignir sem ekki eru lengur í notkun; afla hentugra húsnæðis; auka samnýtingu; efla samstarf við skipulagsyfirvöld um framgang þróunarreita fyrir sölu.
Einföldun á regluverki til að draga úr beinum afskiptum Skattsins af viðskiptavinum og einfalda stjórnsýslubyrði
Stafvæðing verður aukin til að veita skilvirkari þjónustu, lágmarka skriffinnsku og bæta skattheimtu.
Endurmat útgjalda
Unnið verður að reglubundnu endurmati til að tryggja betri nýtingu og bætta forgangsröðun fjármuna.
Umbætur í starfsmannamálum ríkisins
Áfram verður unnið að umbótum í starfsmannamálum ríkisins með það að markmiði að stuðla að aukinni skilvirkni og bættri þjónustu við almenning.
Endurskoðun þjónustu og notendagjalda
Öll ráðuneyti eru að fara yfir gjöld sem greidd eru vegna þjónustu til að tryggja að þau standi undir veittri þjónustu. Í einhverjum tilfellum gætu gjöld hækkað á sama tíma og önnur gjöld gætu lækkað t.d. þar sem þjónusta er orðin sjálfvirk.
Frumvarp um opinberar fjárfestingar
Regluverki verði breytt með það að markmiði að tryggja gæði, hagkvæmni og skilvirkni opinberra fjárfestinga allt frá hugmyndastigi til framkvæmda og út ætlaðan líftíma þeirra.
Fyrirkomulag launasetningar hjá ríkinu m.t.t. kjarasamninga, stofnanasamninga, alþjóðlegra skuldbindinga og áforma um virðismat starfa
Fyrirkomulag launasetningar með stofnanasamningum verður endurskoðað og metið með hvaða hætti verkefni um virðismat starfa geti komið að einhverju eða öllu leyti í staðinn.
Heildarendurskoðun laga um stuðning við nýsköpunarfyrirtæki, nr. 152/2009
Markmið endurskoðunarinnar er að áfram verði stutt við vöxt hugverkaiðnaðar, nýsköpunar og tækni í samræmi við stjórnarsáttmála og stuðningurinn stuðli með markvissum hætti að efnahagslegum ávinningi fyrir íslenskt samfélag.
Innleiðing árangursmælikvarða í rekstri og þjónustu ríkisins
Lykilárangursmælikvarðar eiga að stuðla að upplýstari ákvarðanatöku, auknu gagnsæi og skilvirkni í ríkisrekstrinum. Nú þegar er unnið með ýmsar upplýsingar um árangur í ríkisrekstri en markmiðið er að birta þær samræmt á vef til að bæta gagnsæi og eftirfylgni.
Rekstrarúttekt valinna ríkisfyrirtækja
Til að fylgja eftir nýju fyrirkomulagi varðandi val í stjórnir stærstu ríkisfyrirtækjanna og efla eftirfylgni með starfsemi þeirra verður gerð úttekt á rekstri þeirra. Þar verða greindar lykilbreytur síðustu 5 ára og settar fram tillögur að viðeigandi mælikvörðum og viðmiðum. Arðsemiskrafa verður sett fyrir fyrirtækin og stefna ráðuneytisins birt varðandi arðgreiðslustefnur og fjármagnsskipan.
Samræmd greiðsla fyrir nefndarstörf
Settar verða skýrari verklagsreglur varðandi greiðslur til nefndarmanna í nefndum á vegum ríkisins.
Stefna um þjónustu hins opinbera
Sett verður stefna um opinbera þjónustu, ekki síst á grunni ábendinga almennings og hagaðila, þar sem tekið verður m.a. á þeim fjölmörgu atriðum sem þar komu fram um hvernig megi hagræða í ríkisrekstri og bæta opinbera þjónustu. Stöðumat um stefnuna verður birt á haustmánuðum þar sem helstu áskoranir og tækifæri verða kynnt til frekara samráðs.
Tæknisamstæða grunnskráa ríkisins
Aukið samráð ráðuneyta um þróun og rekstur grunnskráa ríkisins með hagræðingu og umbætur hjá stofnunum að leiðarljósi.
Viðmið um stjórnir stofnana
Til að fækka stjórnum yfir ríkisstofnunum verða sett viðmið um hvenær æskilegt er að setja stjórn yfir stofnun og hvenær ekki. Byggjast viðmiðin meðal annars á ábendingum Ríkisendurskoðunar og fyrri skýrslum um ríkisreksturinn.
