Þrátt fyrir að fyrirtæki hafi óáreitt selt neytendum hér á landi áfengi í gegnum vefverslanir um nokkurra ára skeið ríkir sem fyrr óvissa um hvort salan brjóti gegn einkarétti Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins (ÁTVR) til smásölu áfengis sem kveðið er á um í áfengislögum. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir dómsmálaráðherra hefur ekki farið í grafgötur með vilja sinn til að heimila einkaaðilum að stunda smásölu áfengis á netinu en hefur þrátt fyrir það ekki boðað frumvarp sem myndi heimila slík viðskipti. Í svari Þorbjargar Sigríðar við könnun sem Viðskiptablaðið framkvæmdi fyrir tæpu ári síðan um afstöðu þingmanna, sem þá sátu á þingi, til netsölu áfengis kom fram að hún væri hlynnt smásölu á netinu og sé þar af leiðandi ekki hlynnt einkasölu ÁTVR.

Þingmenn og ráðherrar Sjálfstæðisflokksins gerðu, á meðan flokkurinn sat í ríkisstjórn, árangurslausar tilraunir til að setja umrætt mál á dagskrá. Guðrún Hafsteinsdóttir, núverandi formaður flokksins og þáverandi dómsmálaráðherra, stefndi að því að leggja frumvarp sem myndi heimila vefverslun með áfengi á síðasta kjörtímabili. Frumvarpið var komið til umsagnar í Samráðsgátt en fór ekki lengra þar sem upp úr stjórnarsamstarfi Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Vinstri grænna slitnaði skömmu eftir að frestur til að skila inn umsögnum rann út.

Ás­laug Arna Sigur­björns­dóttir, þá­verandi dóms­mála­ráð­herra, lagði fram sam­bæri­legt frum­varp og Guðrún hugðist leggja fram árið 2020 en í greinar­gerð þess kom fram að það skjóti skökku við að neyt­endur geti pantað sér á­fengi úr er­lendum á­fengis­verslunum, þá fyrst og fremst í gegnum net­verslanir, en geti ekki gert slíkt hið sama úr sam­bæri­legum inn­lendum verslunum. Hildur Sverris­dóttir, þingflokksformaður Sjálf­stæðis­flokksins, lagði svo fram svipað frumvarp tveimur árum síðar.

Smáríkið dregið fyrir dóm

Á dögunum dró til tíðinda. Á miðvikudaginn í síðustu viku greindi Viðskiptablaðið frá því að gefnar yrðu út ákærur á á hendur forsvarsmönnum þeirra fyrirtækja sem starfrækja netverslun með áfengi. Tveimur dögum síðar greindi blaðið svo frá því að lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi ákært Vilhjálm Forberg Ólafsson, framkvæmdastjóra áfengisnetverslunarinnar Smáríkisins, fyrir brot gegn áfengislögum.

Í ákærunni er hann sakaður um að hafa sem stjórnarmaður, framkvæmdastjóri og daglegur stjórnandi Kjútís ehf., og daglegur stjórnandi í Icelandic Trading Company b.v. selt eina þriggja lítra hvítvínsbelju til tilgreinds einstaklings í gegnum vefsíðu Smáríkisins. Síðarnefnda félagið, sem er skráð erlendis, er söluaðili áfengisins. Umrædd hvítvínsbelja var afhend kaupanda af sendli á vegum Wolt.

Í ákærunni segir að Kjútís hafi keypt áfengið af áfengisheildsala á Íslandi á grundvelli tímabundins leyfis til heildsölu áfengis og geymt það á starfsstöð sinni að Fellsmúla 24 í Reykjavík „þar til áfengið var selt og afhent umræddum einstakling en framangreind viðskipti fóru fram án þess að ákærði og félögin sem hann veitti fyrirsvar hefðu leyfi til smásölu áfengis á Íslandi á umræddu tímabili.“ Þannig hafi Icelandic Trading Company b.v. ekki flutt áfengið til Íslands í kjölfar pöntunarinnar í gegnum vefsíðuna heldur haft milligöngu um smásölu áfengis sem Kjútís hafði þegar keypt hjá áfengisheildsala á Íslandi og haft í geymslu á starfsstöð sinni. Þannig hafi Vilhjálmur brotið gegn einkaleyfi ÁTVR til smásölu áfengis á Íslandi.

Málið verður þingfest á miðvikudaginn í næstu viku í Héraðsdómi Reykjaness.

Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu sem kom út í morgun. Áskrifendur geta lesið fréttina í heild hér.