Einkaneysla jókst um 0,3% milli fjórðunga á síðasta ársfjórðungi í fyrra eftir að hafa dregist saman milli fjórðunga á fyrstu þremur fjórðungum ársins, samkvæmt nýútgefnum Peningamálum Seðlabanka Íslands.
Segir í riti bankans að af þeim sökum dró talsvert úr ársvexti einkaneyslu er leið á árið og á síðasta fjórðungi ársins dróst hún saman um 2,3% milli ára.
„Það er heldur meiri samdráttur en gert hafði verið ráð fyrir í febrúarspá bankans. Þrátt fyrir það endaði vöxtur einkaneyslu á árinu öllu í 0,5% eins og gert var ráð fyrir í febrúar. Fyrstu þrír fjórðungar ársins reyndust kröftugri en fyrri tölur Hagstofu Íslands gáfu til kynna en á móti vó að fjórði ársfjórðungur var lakari en búist var við,“ segir í Peningamálum.
Þessi litli vöxtur einkaneyslu í fyrra er mikill viðsnúningur frá árunum 2021-2022 þegar einkaneysla jókst um 7,6% að meðaltali á ári.
„Er þetta minnsti vöxtur einkaneyslu á einu ári síðan árið 2010 ef farsóttarárið 2020 er undanskilið. Eins og sést á mynd III-2 endurspeglar viðsnúningurinn fyrst og fremst mikinn samdrátt í vexti kaupa á þjónustu en einnig hægari vöxt kaupa á hálfvaranlegum neysluvörum og samdrátt í kaupum á varanlegum neysluvörum,” segir í Peningamálum.
Sparnaðarhlutfall heimila tók að hækka á ný er leið á síðasta ár í takt við hækkandi raunvexti og aukna svartsýni um stöðu efnahagsmála. Þá bendir endurskoðun á fyrri tölum þjóðhagsreikninga til þess að sparnaðarhlutfallið hafi verið heldur hærra undanfarin ár en áður var talið.
Samkvæmt Seðlabankanum er talið líklegt að vöxtur einkaneyslu sæki aftur í sig veðrið á næsta ári og verði 2,1% og aukist enn frekar í 2,7% árið 2026.
Mun þetta þó vera lakari horfur en gert var ráð fyrir í febrúar enda er nú spáð heldur hægari kaupmáttarvexti en þá var búist við.
Samkvæmt grunnspá bankans helst sparnaðarhlutfall heimila tiltölulega stöðugt út spátímann í ríflega 10% af ráðstöfunartekjum.
