Danól ehf., dótturfélag Ölgerðarinnar, stefndi íslenska ríkinu á þriðjudaginn fyrir m. a. að hafa leynt mikilvægum gögnum bæði á stjórnsýslustigi og fyrir Landsrétti.
Landsréttur dæmdi íslenska ríkinu í hag eftir áralangar deilur sem hófust er Bændasamtök Íslands og Mjólkursamsalan sóttu að stjórnvöldum um að pítsuosturinn, Festino IQF Mozzarella Pizza Mix, yrði flokkaður í 4. kafla tollskrárinnar, sem ber háa tolla, bæði magn- og verðtolla, í stað þess að flokkast í 21. kafla, sem ber enga tolla.
Umrædd gögn sem aldrei litu dagsins ljós í málaferlinu voru meðal annars afstaða Evrópusambandsins og Alþjóðatollastofnunarinnar (WCO) um hvernig eigi að flokka vöruna en ESB og WCO eru sammála tollflokkun Danól á vörunni.
Í aðdraganda ákvörðunar Skattsins í nóvember 2020 um álagningu á vöruna var stofnunin í nokkrum tölvupóstsamskiptum við Alexander Blaha, starfsmann ESB.
Hinn 4. júní 2020 svaraði hann fyrirspurn Skattsins um umrædda vöru og sagði hann Skattinum af hverju hann teldi að varan ætti að falla undir 4. kafla (með háum tollum) fremur en 21. kafla (án tolla).
Tölvupóstur Blaha hafði mikil áhrif á stjórnsýsluframkvæmd hérlendis en skömmu áður var búið að búa til nýtt tollanúmer fyrir pítsuostinn sem var undir 21. kafla og var hann flokkaður sem „Matvæli að uppistöðu úr vörum úr nr. 0405 og nr. 0406 sem innihalda jurtaolíu, t. d. ostur.“
Sú auglýsing var síðan afturkölluð eftir tölvupóst Blaha en þegar Félag atvinnurekenda spurðist fyrir um ástæður þess segir í tölvupósti frá fjármála- og efnahagsráðuneytinu „að það var umræddur tölvupóstur frá Alexander Blaha til tollyfirvalda dags. 4. júní sl. sem ráðuneytið byggði sjónarmið sín á varðandi tollflokkunina“.
Í beiðni Danól um endurupptöku á málinu fyrir endurupptökudómi segir „að það liggur fyrir að sú auglýsing hafi verið afturkölluð vegna afstöðu Alexander Blaha, sem var „svar ESB.“
„Nú liggur hins vegar fyrir að íslenska ríkið leyndi mikilvægum gögnum í þessu samhengi og sýnir það að framkvæmd þess var byggð á röngum forsendum. Um er að ræða póst sem barst Skattinum 16. júní 2020, eftir að honum voru veittar frekari upplýsingar. Í nefndum tölvupósti dregur Blaha úr sinni fyrri afstöðu, sem hann hafði áður sent Skattinum hinn 4. júní 2020, um að vöruna skyldi fella undir 4. kafla.“
Skatturinn lagði ekki fram síðari póst Blaha þar sem hann dró úr fyrri afstöðu sinni. Blaha hvatti jafnframt til þess að íslensk yfirvöld myndu leitast eftir því að fá formlega afstöðu ESB en það var aldrei og var fyrsti tölvupóstur hans skráður sem „svar ESB.“
Áskrifendur geta lesið umfjöllun Viðskiptablaðsins hér en þar er farið yfir þau gögn sem litu ekki dagsins ljós í Landsrétti. Þá sýna tölvupóstar Bændasamtaka Íslands og lögmanna MS til Skattsins og fjármálaráðuneytisins einnig hvernig þrýst var á tollskrárbreytinguna.
