Ný fjárlög sem voru samþykkt nú fyrir helgi gera bæði ráð fyrir töluverðri lækkun skatta og hækkun útgjalda, segir greiningardeild Kaupþings banka. ?Við núverandi aðstæður er því líklegast að hin mikla slökun ríkisfjármálastefnunnar sem felst í þessum fjárlögum muni kalla á 50 punkta vaxtahækkun af hálfu Seðlabankans þann 21. desember,? segir greiningardeildin og telur þetta vera síðustu vaxtahækkunina í þessari efhagnssveiflu.
Hún segir að höggvið sé úr tveim áttum að því að eyða afgangi af ríkisfjárlögum. ?Höggin eru það stór að Greiningardeild óttast að hér sé vegið töluvert nærri grunnafkomu ríkissjóðs sem muni hefna sín um leið og þenslan gengur niður.
Ennfremur, virðast allir hemlar á fjárfestingum ríkisins vera að gefa eftir og gildir einu hvort um sé að ræða bein ríkisútgjöld eða einkaframkvæmdir á vegabótum. Vitanlega eru margar af þessum fjárfestingum til þjóðþrifa. Líklega er erfitt að finna arðsamari fjárfestingar en að stytta og breikka helstu þjóðbrautir að höfuðborginni en tímasetningin er slæm,? segir greiningardeildin.
Þá segir hún baráttuna við verðbólguna enn vera í algleymingi. ?Verðbólga er um 7%, nafnlaun hafa hækkað um 11% á síðustu 12 mánuðum og atvinnuleysi er 1%. Vitanlega ætti ríkissjóður að auka útgjöld eða lækka skatta í niðursveiflum, til þess að fylla í það skarð sem minni einkaneysla eða fjárfesting skilur eftir sig.
En sá tími virðist ekki vera kominn ? ekki ennþá. Við núverandi aðstæður er því líklegast að hin mikla slökun ríkisfjármálastefnunnar sem felst í þessum fjárlögum muni kalla á 50 punkta vaxtahækkun af hálfu Seðlabankans þann 21. desember,? segir hún.
Vaxtahækkun
Greiningardeildin telur hækkun vaxta á þessum punkti í hagsveiflunni fylgi áhætta og líklegt að helstu áhrif hækkunar nú muni koma fram þegar hagkerfið verður komið í niðursveiflu.
?Verðbólga er á leið niður, raunvextir að hækka og flest bendir því til þess að peningalegt aðhald myndi þyngjast því meir sem líður á veturinn þrátt fyrir stýrivextir myndu ekki hækka.
Þá eru takmörk fyrir því hvað hægt er að bregðast við aðhaldsleysi í ríkisfjármálum með hækkun vaxta því áhrif þessara stjórntækja á atvinnulífið er ekki þau sömu. Útþenslusöm ríkisfjármálsstefna og aðhaldssöm peningamálastefna geta haft í för með sér töluverð ruðningsáhrif fyrir einkageirann,? segir greiningardeildin.
Hún segir að höggvið sé úr tveim áttum að því að eyða afgangi af ríkisfjárlögum. ?Höggin eru það stór að Greiningardeild óttast að hér sé vegið töluvert nærri grunnafkomu ríkissjóðs sem muni hefna sín um leið og þenslan gengur niður.
Ennfremur, virðast allir hemlar á fjárfestingum ríkisins vera að gefa eftir og gildir einu hvort um sé að ræða bein ríkisútgjöld eða einkaframkvæmdir á vegabótum. Vitanlega eru margar af þessum fjárfestingum til þjóðþrifa. Líklega er erfitt að finna arðsamari fjárfestingar en að stytta og breikka helstu þjóðbrautir að höfuðborginni en tímasetningin er slæm,? segir greiningardeildin.
Þá segir hún baráttuna við verðbólguna enn vera í algleymingi. ?Verðbólga er um 7%, nafnlaun hafa hækkað um 11% á síðustu 12 mánuðum og atvinnuleysi er 1%. Vitanlega ætti ríkissjóður að auka útgjöld eða lækka skatta í niðursveiflum, til þess að fylla í það skarð sem minni einkaneysla eða fjárfesting skilur eftir sig.
En sá tími virðist ekki vera kominn ? ekki ennþá. Við núverandi aðstæður er því líklegast að hin mikla slökun ríkisfjármálastefnunnar sem felst í þessum fjárlögum muni kalla á 50 punkta vaxtahækkun af hálfu Seðlabankans þann 21. desember,? segir hún.
Vaxtahækkun
Greiningardeildin telur hækkun vaxta á þessum punkti í hagsveiflunni fylgi áhætta og líklegt að helstu áhrif hækkunar nú muni koma fram þegar hagkerfið verður komið í niðursveiflu.
?Verðbólga er á leið niður, raunvextir að hækka og flest bendir því til þess að peningalegt aðhald myndi þyngjast því meir sem líður á veturinn þrátt fyrir stýrivextir myndu ekki hækka.
Þá eru takmörk fyrir því hvað hægt er að bregðast við aðhaldsleysi í ríkisfjármálum með hækkun vaxta því áhrif þessara stjórntækja á atvinnulífið er ekki þau sömu. Útþenslusöm ríkisfjármálsstefna og aðhaldssöm peningamálastefna geta haft í för með sér töluverð ruðningsáhrif fyrir einkageirann,? segir greiningardeildin.
