Ráðherrar vinnumála á Norðurlöndum hafa lagt sameiginlega yfirlýsingu fyrir framkvæmdastjórn Evrópusambandsins þar sem segir að ákaflega mikilvægt sé að breyta reglum um atvinnuleysisbætur þannig að þær endurspegli mun á launa- og lífskjörum í mismunandi ESB/EES-löndum.

„Nauðsynlegt er að almenningur í löndum okkar upplifi að reglur ESB séu sanngjarnar og réttlátar og grafi ekki undan velferðarkerfum Norðurlanda," segir Jørn Neergaard Larsen, vinnumálaráðherra Danmerkur.

„Norðurlöndin eru velferðarsamfélög.  Við erum með þróuð almannatryggingakerfi og velferðargreiðslur og jafnframt virka vinnumarkaðsstefnu. Við erum öll sammála um að ESB-reglur megi ekki grafa undan velferðarkerfum Norðurlanda. Til dæmis viljum við settar verði betri reglur um það þegar atvinnulausir einstaklingar fá atvinnuleysisbætur í öðru landi. Við viljum tryggja að þeir séu í virkri atvinnuleit og við viljum ekki lengja það tímabil sem þeir getu fengið atvinnuleysisbætur erlendis frá.“

Ráðherrarnir eru sammála um að reglugerð 883/2004 gegni mikilvægu hlutverki í því að stuðla að frjálsri för launþega á Norðurlöndum og í ESB sem heild. Þeir telja þó mikilvægt að reglugerðum Evrópusambandsins sé breytt í samræmi við þróun ESB og vinnumarkaða þess.

Evrópusambandið telur 32 ríki sem eru með mismunandi almannatryggingakerfi, velferðagreiðslukerfi, auk þess að verulegur munur er á launa- og lífskjörum í löndunum. Ráðherrarnir segja að til þess að litið verði á reglur um atvinnuleysisbætur sem sanngjarnar og sjálfbærar til lengri tíma litið þurfa þær að endurspegla og laga sig að þessum mun.

Í þessu ljósi telja þeir ákaflega mikilvægt að reglugerð 883 og samhæfingarreglurnar sem þar koma fram:

  • verði taldar sanngjarnar og réttlátar og endurspegli það að Evrópusambandið er misleitt og fer sífellt stækkandi,
  • styðji við og endurspegli notkun virkra vinnumarkaðsaðgerða sem í auknum mæli tengja bætur til einstaklinga við kröfur um virkni og tiltækileika,
  • taki mið af þróun ráðninga á vinnumarkaði og notkun upplýsinga- og samskiptatækni og Netsins við atvinnuleit þvert á landamæri þannig að óþarfi verði að lengja réttinn til að fá atvinnuleysisbætur erlendis í meira en þrjá mánuði,
  • leyfi aðildarlöndum að hafa betra eftirlit með því hvort einstaklingar sem taka með sér atvinnuleysisbætur til útlanda séu í raun í virkri atvinnuleit, og
  • verði ekki þess eðlis að hætta sé á að þær grafi undan háum velferðargreiðslum sem tekist hefur að innleiða í ýmsum aðildarlöndum.