Umræða um gengisbreytingar krónunnar og verð á innfluttum vörum er villandi, að því er segir á vefsíðu Samtaka atvinnulífsins.
Þar kemur fram að innkaupsverð á innfluttum neysluvörum hafi hækkað um 4,2% á milli fyrsta ársfjórðungs 2012 og fyrsta ársfjórðungs 2013. Á sama tíma hafi verð til íslenskra neytenda hækkað um 3,7%, þ.e. minna en tilefni var til. Launavísitalan hafi enn fremur hækkað á sama tímabili um 5,2% en þrátt fyrir það virðist álagning ekki hafa hækkað á tímabilinu.
„Því er oft haldið fram í opinberri umræðu að styrking gengis krónunnar skili sér seint og illa til neytenda í lækkuðu verði á innfluttum vörum. Því sé hins vegar öfugt farið þegar gengi krónunnar veikist, þá séu innflytjendur fljótir að hækka vöruverð. Slíkar staðhæfingar byggja á mikilli einföldun og eru villandi. Látið er í veðri vaka að einungis gengi krónunnar standi að baki verðmyndun innfluttra neysluvara. Litið er fram hjá öðrum mikilvægum þáttum, einkum innkaupsverði í erlendri mynt og innlendum kostnaði,“ segir í greininni.
Þar segir jafnframt að oft sé talið eðlilegt að styrking gengis skili sér í verði neysluvöru nánast samstundis eða með lítilli töf. „Raunin er að mismunandi er eftir vöruflokkum hve langan tíma tekur fyrir gengisbreytingar að hafa áhrif á verð neysluvöru. Í sumum tilvikum skila gengisbreytingar sér hratt, t.d. í beinum innflutningi smásala á dagvörum þar sem vöruveltan er mikil. Í öðrum tilvikum, þar sem veltan er hægari, skila breytingarnar sér á lengri tíma, t.d. þegar í gildi eru samningar milli birgja og smásala til nokkurra mánaða í senn og til eru birgðir af vörunum til nokkurra mánaða.“
Þá kunni óstöðugt gengi krónunnar að skapa tregðu til hækkunar eða lækkunar á vöruverði vegna óvissu um varanleika gengisbreytinganna.
